ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ ಓರಾಡು ಕಂದ

ಕನ್ನಡ ಬಾಷಾದ ಬಗ್ಗೆ ಸುಪ್ರಿಂ ಕೋರ್ಟ ಜಜಮಂಟ ಬಂದ ಮ್ಯಾಗ ಸರಕಾರ ಗಪ್‍ಚುಪ್ ಕುಂತದ್ದ ನೋಡಿದ್ರ ಸರಕಾರಕ್ಕ ಅಂತಾದ್ದನ ಜಜ್‍ಮೆಂಟ ಬರಬೇಕಾಗಿತ್ತೇನೋ ಅಂತ ಗುಮಾನಿ ಬರಲಿಕ್ಕ ಹತ್ತೆದ.ಅದಕ್ಕ ಆ ಕೇಸಿನ ಬಗ್ಗೆ ಕೋರ್ಟ ಮುಂದ ಎಷ್ಟ ಕಾಳಜಿಲೆ ಸರಕಾರ ವಾದಾ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿತ್ತ ಅಷ್ಟ ಕಾಳಜಿಲೆ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ ಅಂತ ಯಾಲ್ಲಾರು ಅನ್ನುವಾಂಗ ಆಗೇತಿ.ಸರಕಾರರ ಮುಂದ.. ಏನ ಮಾಡಬೇಕಂತ ಮಾಡೇತಿ ಅನ್ನುದರೆ ಜನಕ್ಕ ಗೊತ್ತ ಆಗಬೇಕು.ಇನ್ನೊಂದಿಷ್ಟ ದಿನ ಹಿಂಗ ಹ್ವಾದರ ರಾಜ್ಯದ ಜನ ಈ ವಿಷಯನ ಮಾರ್ತ ಬಿಡತಾರಂತ ಸರಕಾರ ತಿಳ್ಕೊಬಾರದು.ಆಗಲೆ ಮುಂದಿನ ವರ್ಷದಿಂದ ಪ್ರತಿಯೊಂz ಹಳ್ಯಾಗ ಇಂಗ್ಲಿಷ ಸಾಲಿ ತಗಿಲಿಕ್ಕ ಮಂದಿ ಸಜ್ಜ ಆಗಲಿಕ್ಕÀತ್ಯಾರು.ಅಷ್ಟ ಆದರ ನಮ್ಮ ಕನ್ನಡ ಸಾಲಿ ಕದ ಒಂದೊಂದ ಮುಚ್ಚಗೊತ ಹೊಗ್ತಾವು.ನಮ್ಮ ಬಾಷಾ ಇನ್ನೊಂದ ನಾಲ್ಕೊಪ್ಪತ್ತ ವರ್ಷ ಹಂಗಟ ಹಿಂಗಟ ಜೀವ ಹಿಡ್ಕೊಂಡ,ಕೋಮಾದಾಗ ಹೋಗಿ ಆಮ್ಯಾಗ ಗೊಟಕ್ ಅನ್ನು ದಿನ ಏನ ದೂರ ಇಲ್ಲ.ಆಗ ನಮ್ಮ ನಾಡನ ಇಂಗ್ಲಿಷ ನಾಡಾಗಬಹುದು.

  ಆಲ್ಲಾ, ನಮ್ಮ ದೊಡ್ಡದೊಡ್ಡ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತಿಗಳಿಗೂ ಗರ ಬಡದಾಂಗ ಕಾಣತ್ಯೆತಿ.ಕನ್ನಡಕ್ಕ ಈ ಗತಿ ಬಂದಿದ್ರೂ ಯಾರೂ ಬಾಯಿಬಿಡಾಕ ತಯಾರಿಲ್ಲ. ಸರಕಾರಕ್ಕ ಗುದ್ದಿ ಹೇಳಾಕ ತಯಾರಿಲ್ಲ.ಕನ್ನಡದ ಹೆಸರಲೆ ಮಾನಸನ್ಮಾನ,ಹಾರಾತುರಾಯಿ,ಬಿರುದುಬಾವಲಿ ಪಡಕೊಂಡವರು/ಹೊಡಕೊಂಡವರು ಈ ಹೊತ್ತಿನಾಗರೆ ಒಂದಿನ ಕನ್ನಡಕ್ಕಾಗಿ ಉಪವಾಸ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿತ್ತು.ಒಂದೊಂದು ಬಿರುದು ಕಳಚಿ ಒಗದು ಸರಕಾರಕ್ಕ ಬಿಸಿ ಮುಟ್ಟಸಬೇಕಾಗಿತ್ತು.ಕನ್ನಡನ ಉಳಿಲಿಲ್ಲಂದ್ರ ನಾಳಿ ಇವರ ಸಾಹಿತ್ಯರ ಯಾರ ಓದ್ತಾರ.ಈಗ ಯಾರು ಓದುದಿಲ್ಲ. ’ನಮ್ಮ ಸಾಲಿಗೊಳ ಸುದಾರಸ್ರಿ,ಕನ್ನಡದ ಕುಡ ಇಂಗ್ಲಿಷನೂ ಚಲೂತಾಂಗಿ ಕಲಸ್ರಿ,ಕನ್ನಡ ಸಾಲಿಗೊಳ್ಗಿ ಮಾಸ್ತರನ್ ನೇಮಸ್ರಿ,ಕನ್ನಡ ಸಾಲಿ ಹ್ಯಾಂಗರೆ ಮಾಡಿ ಉಳಸ್ರಿ,ಹಳ್ಳಿ ಹುಡುಗುರಿಗಿ ಅನ್ಯ ಮಾಡಬ್ಯಾಡರಿ’ ಅಂತ ಹೇಳಾಕ ಕೂಡ ಇವರಿಗಿ ಆಗುದಿಲ್ಲ ಅಂದ್ರ ಹ್ಯಾಂಗ. ಮೂಂದಿನ ತಿಂಗಳ ಮತ್ತ ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವಕ್ಕ ನಮ್ಮ ಸಾಹಿತಿಗೊಳು ಸನ್ಮಾನಕ್ಕ ಸಜ್ಜಾಗುದಕ್ಕಿಂತ ಮೊದ್ಲು ಈ ಬಗ್ಗೆ ಸಲ್ಪ ವಿಚಾರ ಮಾಡ್ಲಿ.ಸಂವಿಧಾನ ತಿದ್ದಪಡಿ ಮಾಡಿ ಕನ್ನಡ ಉಳಸು ತಾಕತ್ತು ನಮ್ಮ ರಾಜ್ಯಕ್ಕಂತೂ ಬರುದಿಲ್ಲ.ನಮ್ಮ ಬಾಷಾ ಉಳಸಲಿಕ್ಕ ಬ್ಯಾರೆ ದಾರಿಅರೆ ಹುಡಕಬೇಕಲ್ಲಾ.

ಕನ್ನಡ ರಕ್ಷನ ಮಾಡ್ತಿವಂತ ಆಸಂಗ ಈಸಂಗ ಅಂತ ರಗಡ ಜನಾ ಉದ್ದಾರ ಆದಾವ್ರ ಅದಾರ.ಇನ್ನ ಇವ್ರ ಏನ ಮಾಡಿದ್ರು ಕನ್ನಡ ಉಳ್ಯಾಂಗಿಲ್ಲ.ಕನ್ನಡ ಆಗಲೆ ಜಾರ ಬಂಡಿ ಮ್ಯಾಲ ಕುಂತ್ಯೆತಿ.ಉಳ್ಳಿ ಬೀಳುದಷ್ಟ ಬಾಕಿ ಐತಿ.ಕಸಾಪ,ಕವಿವ,ಕಸಾಅ.....ಇವ್ಯಾವ್ಕು  ನಮ್ಮ ಬಾಷಾ ಎತ್ತಿ ನಿಲ್ಲಿಸು ತಾಕತ್ತು ಉಳದಾಂಗ ಕಾಣುದಿಲ್ಲ.ಮಾದ್ಯಮಗಳೂ ಬಾಷ ಸಮಸ್ಯ ಬಾಜುಕ್ಕ ಸರಿಸ್ಯಾವ.ಅದಕ್ಕ ಮುಂದಿನ ನವ್ಹಂಬರ ತಿಂಗಳಿಂದ ಕನ್ನಡ ಅವಸಾನೋತ್ಸವ ವರ್ಷ ಆಚರಿಸಲಿಕ್ಕ ಕನ್ನಡಿಗರೆಲ್ಲ ಸಜ್ಜಾಗ್ಲಿ ಅಂತ ನನ್ನ ಈ ಮನವಿ.

                                                                                                    ವೆಂಕಟೇಶ ಮಾಚಕನೂರ, ಧಾರವಾಡ

ಗ್ರಾಮ ಭಾರತದ ತಾಯ್ತನದ ಬೇರುಗಳು

ಗೆಳೆಯ ಕೇಶವರೆಡ್ಡಿ ಹಂದ್ರಾಳ ಈಗಾಗಲೇ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯಲೋಕದಲ್ಲಿ  ತಮ್ಮ ಅಂತಃಕರಣ ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯ ಮೌಲ್ವಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುವ  ಕಥೆಗಳ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಹೆಸರನ್ನು ಚಿರಸ್ಥಾಯಿಗೊಳಿಸಿದವರು.  ಮೂರು ದಶಕಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆದಿರುವ ಮುನ್ನೂರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಥೆಗಳು ಅವಸಾನದ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಗ್ರಾಮಭಾರತದ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಕಥಾವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವುದು ವಿಶೇಷ.

ತನ್ನ ತಾಯ್ತನದ ಹೃದಯದಿಂದ ಕನ್ನಡ ಕಥಾಲೋಕವನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಜಗತ್ತನ್ನು  ಅಕ್ಷರ ಲೋಕಕ್ಕೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದ ದಿಗ್ಗಜ ಡಾ.ಬೆಸಗರಹಳ್ಳಿ ರಾಮಣ್ಣನವರ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಂತೆ ಕಾಣುವ ಕೇಶವರೆಡ್ಡಿ ಹಂದ್ರಾಳ ಅವರು ರಾಮಣ್ಣನವರಂತೆ ಬರಹ ಮತ್ತು ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮಸಂಸ್ಕøತಿಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಉಸಿರಾಗಿಸಿಕೊಂಡವರು. ಕುಡಿಯುವ ನೀರನ್ನು ಮತ್ತು ಉರಿಯುವ ಬೆಂಕಿಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಂಪ್ರದಾಯದ  ಗ್ರಾಮಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ಬೆಳೆದ ಹಂದ್ರಾಳರವರು ಸಹಜವಾಗಿ ತನಗೆ ಪರಕೀಯವೆನಿಸಿದ ನಗರ ಸಂಸ್ಕøತಿಯನ್ನು ಬೆರಗುಗಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ನೋಡುತ್ತಾ ಬೆಳೆದವರು. ಖಡ್ಗ ಮತ್ತು ಲೇಖನಿಗಳಿಗಿಂತ ಅನ್ನದಾತನ ನೇಗಿಲು ಮಿಗಿಲು ಎಂದು ಬಲವಾಗಿ ನಂಬಿದವರು. ಜೊತೆಗೆ ತಮ್ಮ ಚಿಕಿತ್ಸಾ ಮನೋಭಾವದಿಂದ ಅದನ್ನು ತಮ್ಮ ಕಥೆಗಳ ಮೂಲಕ ಅಗ್ನಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಿದವರು.  ಅಕ್ಷರ ಜಗತ್ತಿಗಿಂತ ಅನಕ್ಷರಸ್ಥ ಜಗತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಾದದ್ದು ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯ ಮುಖವುಳ್ಳದ್ದು ಎಂದು ಬಲವಾಗಿ ನಂಬಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತಾ ಬಂದಿರುವ ಹಂದ್ರಾಳರವರು ತಮ್ಮ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಶೂನ್ಯತೆ ಆವರಿಸಿಕೊಂಡಾಗ ನೇರವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಬಾಲ್ಯದ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಜಾರಿಬಿಡುವ ರಹದಾರಿಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡವರು.

ಕಥೆಗಳಲ್ಲದೆ ತಮ್ಮ ಬಾಲ್ಯದ ನೆನಪುಗಳನ್ನು “ ಒಕ್ಕಲ ನೆನಪು” ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ದಾಖಲಿಸಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಬದುಕಿನ ಸುಖ ಮತ್ತು ದುಃಖ ದುಮ್ಮಾನಗಳನ್ನು ಹಾಸ್ಯದ ಲೇಪನದೊಂದಿಗೆ  ಕನ್ನಡಿಗರ ಮುಂದೆ ಇಟ್ಟಿರುವ ಕೇಶವ ರೆಡ್ಡಿ ಹಂದ್ರಾಳರು ಇದೀಗ ಅದರ ಮುಂದುವರಿದ ಭಾಗದಂತೆ “ ಮರೆತ ಭಾರತ” ಕೃತಿಯನ್ನು ನಮ್ಮ ಮುಂದೆ ಇಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಇಂದಿನ ವರ್ತಮಾನದ ಆಧುನಿಕ  ಜಗತ್ತಿನ  ಹಲವರ ಪಾಲಿಗೆ ನನ್ನ ತಲೆಮಾರಿನ ಲೇಖಕರು  ಗ್ರಾಮ ಭಾರತದ ಕುರಿತು  ಮಾತನಾಡುವುದು ಸಿನಿಕತನವೆಂಬಂತೆ ತೋರುತ್ತಿದೆ. ಆದರೆ, ಗ್ರಾಮಭಾರತದ ಸಂಸ್ಕøತಿಯೊಳಗೆ ಹುದುಗಿ ಹೋಗಿರುವ ತಾಯ್ತನದ ಬೇರಿನ ಪರಿಚಯವಿಲ್ಲದ ಹಾಗೂ  ಮುಚ್ಚಿದ ಬಾಗಿಲ ಸಂಸ್ಕøತಿಯೊಳಗೆ ಬೆಳೆದು ಬಂದಿರುವ, ಎಂದಿಗೂ  ಹೆತ್ತ ತಾಯಿಯ ಎದೆ ಹಾಲು ಕುಡಿಯದೆ  ಕೇವಲ  “ಅಮುಲ್ ಬೇಬಿ ಪೌಡರ್ ನ ಹಾಲು ಕುಡಿದ ಅಮುಲ್ ಬೇಬಿಗಳು” ಮಾತ್ರ ಮಾತನಾಡಬಹುದಾದ ಮಾತುಗಳಿವು. ತಾಯಿಯ ಎದೆಹಾಲಿನೊಂದಿಗೆ, ನೆರೆಮನೆಯ ಸಾರು, ಮುದ್ದೆ ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ,  ನೀರು, ಬೆಂಕಿ, ಸಾವು, ನೋವು ಹೀಗೆ ಕಷ್ಟ ಸುಖಗಳನ್ನು ಸಹ ಹಂಚಿಕೊಂಡು ಬಂದ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದ ಹಂದ್ರಾಳರು ಒಂದು ಸಮುದಾಯದ ನೋವನ್ನು ತನ್ನ ವೈಯಕ್ತಿಕ ನೋವೆಂದು ಪರಿಭಾವಿಸುವ ಗ್ರಾಮ ಸಂಸ್ಕøತಿಯ ತಿರುಳನ್ನು ಮೈಗೂಡಿಸಿಕೊಂಡವರು. ತನ್ನ  ಕಣ್ಣೆದುರು ಕಂಡವರ ನೋವಿಗೆ ಮುಲಾಮು ಆಗುವ ಅಥವಾ ಕಣ್ಣೀರಿಗೆ ಕರವಸ್ತ್ರವಾಗುವ ಅವರ ನಡೆಯಲ್ಲಾಗಲಿ ಅಥವಾ  ನುಡಿಯಲ್ಲಾಗಲಿ ಯಾವುದೇ ಕೃತಿಮತೆಗಳಿಲ್ಲ ಏಕೆಂದರೆ, ಅವರು ಬೆನ್ನಿಗೆ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಬೆಳೆದ ಗ್ರಾಮಭಾರತದ ಸಂಸ್ಕತಿ ಅವರ ಬದುಕಿನುದ್ದಕ್ಕೂ ಅವರ ಚಿಂತನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿರುವುದನ್ನು ಈ ಕೃತಿಯಲ್ಲದೆ ಅವರ ಎಲ್ಲಾ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲೂ ನಾವು ಕಾಣಬಹುದು.

ಇಂದಿಗೂ ಕೂಡ ನಾಗರೀಕ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಭಾರತದ ಹಳ್ಳಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಅಪನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ಅನಾದರಗಳಿವೆ. ಅದೊಂದು ಮೌಡ್ಯ ಮತ್ತು ಅನಾಚಾರಗಳಿಂದ ತುಂಬಿದ ಗೂಡು ಎಂಬ ಅಪಕ್ವ ಕಲ್ಪನೆಗಳಿವೆ ಈ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನಾವು ಕಾಣುತ್ತಿರುವ  ಗ್ರಾಮೀಣಜಗತ್ತು ಜಾಗತೀಕರಣದ ಹೊಡೆತಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿ ನಲುಗುವುದರ ಮೂಲಕ ವೃದ್ಧರ ಅನಾಥಶ್ರಮಗಳಂತೆ ಕಾಣುತ್ತಿವೆ ನಿಜ ಆದರೆ, ಬದುಕಿನ ಲವಲವಿಕೆಯ ಮೂಲಧಾತುಗಳು, ಜೀವಪರವಾದ ತುಡಿತಗಳು, ಸಕಲೆಂಟು ಜೀವರಾಶಿಗಳಿಗೆ ಒಳಿತನ್ನು ಬಯಸುವ ಭಾವನೆಗಳು  ಅದರ ಮಣ್ಣಿನಡಿ ಹೂತು ಹೋಗಿವೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ನೋಡಲು ಹೊರಗಣ್ಣು ಸಾಲದು; ನಮ್ಮ ಒಳಗಣ್ಣನ್ನು ತೆರೆಯಬೇಕು. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ನಮ್ಮ ದಾರ್ಶನಿಕ ಕವಿ ಕುವೆಂಪು ಅವರು  ನಿರಂತರ ಆರು ದಶಕಗಳ ಕಾಲ ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿ ನೆಲೆ ನಿಂತರೂ ಸಹ ಪ್ರತಿ ಕ್ಷಣ ತಾನು ಹುಟ್ಟಿ ಬೆಳೆದ ಮಲೆನಾಡನ್ನು ಧ್ಯಾನಿಸಿದರು.

‘                            ಹೋಗುವೆ ನಾ  ಹೋಗುವೆ ನಾ ನನ್ನ ಒಲುಮೆಯ ಗೂಡಿಗೆ

                       ಮಲೆಯ ನಾಡಿಗೆ, ಮಳೆಯ ಬೀಡಿಗೆ, ಸಿರಿಯ ಚೆಲುವಿನರೂಢಿಗೆ

                       ಬೇಸರಾಗಿದೆ ಬಯಲು, ಹೋಗುವೆ ಕಣಿವೆಯ ಕಾಡಿಗೆ ;

                       ಹಸಿವು ಸೊಂಪಿನ ಬಿಸಿಲು ತಂಪಿನ ಗಾನದಿಂಪಿನ ಕೂಡಿಗೆ

                                                                                   ಎಂದು ಹಗಲಿರುಳು ಹಂಬಲಿಸಿದ್ದರು.

ಇಂತಹದ್ದೇ ಉತ್ಕಟ ಭಾವಗಳು ಗೆಳೆಯ ಕೇಶವರೆಡ್ಡಿ ಹಂದ್ರಾಳರ ಇಲ್ಲಿನ ಪ್ರತಿ ಲೇಖನದ ಪ್ರತಿ ಅಕ್ಷರಗಳಲ್ಲಿ ಎದ್ದು ಕಾಣುತ್ತವೆ.  ಸರ್ಕಾರದ ಓರ್ವ ಹಿರಿಯ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಕಳೆದ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಶಿರಸಿಯ ಮಳೆ ಮತ್ತು ಹಸಿರು ಹಾಗೂ ನಿಸರ್ಗದ ವೈಭವದ ನಡುವೆ ಬದುಕುತ್ತಿರುವ ಹಂದ್ರಾಳ, ಶಿರಸಿಯ ಮಳೆಯ ಅನುಭವದ ಜೊತೆ ತಮ್ಮ ಬಯಲುಸೀಮೆಯ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ತುಮಕೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಆಂಧ್ರಗಡಿಭಾಗದ ಮಧುಗಿರಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ತಮ್ಮ ಹಳ್ಳಿಯ ಮಳೆಯ ಅಭಾವದ ದಿನಗಳನ್ನೂ ನೆನೆಯುತ್ತಾರೆ. ಬೇಸಿಗೆ ಬವಣೆಯ  ಆ ದಿನಗಳು, ಕುಡಿಯಲು ನೀರಿಲ್ಲದೆ ಪರಿತಪಿಸುವ ದನಕರುಗಳು, ಬತ್ತಿ ಹೋದ ಕೆರೆಕುಂಟೆಗಳು, ಮಳೆಗಾಗಿ ಮಳೆರಾಯನನ್ನು ಪೂಜಿಸಿ ಪ್ರಾಥಿಸುವ ರೈತಾಪಿ ಜನರು  ಹೀಗೆ ಎಲ್ಲರೂ ಅವರ ಸ್ಮತಿ ಪಟಲದ ಮೇಲೆ ಹಾದು ಹೋಗುತ್ತಾರೆ.

ಹಂದ್ರಾಳರ ಈ “ಮರೆತ ಭಾರತ” ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಈವರೆಗೆ ಭಾರತದ ಅಕ್ಷರ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾಗದೆ ಉಳಿದ  ಹಾಗೂ ಆಧುನಿಕ ಜಗತ್ತಿನ ನಾಗರೀಕ ಸಂಸ್ಕøತಿಗೆ  ಅಸ್ಪøಶ್ಯರಂತೆ ಕಾಣುವ ಅನಕ್ಷರಸ್ಥ ಸಮುದಾಯದ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಹಂದ್ರಾಳರ ನೆನಪುಗಳಲ್ಲಿ ನಾಯಕರಾಗಿ ವಿಜೃಂಭಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಹಳ್ಳಿ ಹಳ್ಳಿಗಳನ್ನು ಅಲೆಯುವ ಬಳೆಗಾರ, ನೀರಗಂಟಿ, ಕುರಿಕಾಯುವವ, ಆಲೆಮನೆಯ ಕೂಲಿಯಾಳು, ಸೂಲಗಿತ್ತಿ, ಕೃಷಿಕೂಲಿ ಕಾರ್ಮಿಕರಾದ ದಲಿತ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು, ಅವರ ಬೇಸಾಯದ ನಾಟಿ ಪದಗಳು, ಸೋಬಾನೆ ಪದಗಳು ಎಲ್ಲರೂ, ಎಲ್ಲವೂ ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿವೆ ಮತ್ತು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ,

ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು ಗ್ರಾಮೀಣ ಜಗತ್ತನ್ನು ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಶ್ರೇಣಿಕೃತ ಸಮಾಜಗಳ ಕೊಂಪೆ ಎಂದು ಜರಿದಿದ್ದರು. ಅವರದು ಪಾರಂಪರಿಕವಾಗಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿದ್ದ ಅಸಮಾನತೆಯ ಜಗತ್ತನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದ ಮತ್ತು  ನೋಡಿದ ನೊಂದ ಮನಸ್ಸಿನ ತೀರ್ಮಾನವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಇದಕ್ಕೆ ಭಿನ್ನವಾದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಹೊಂದಿದ್ದ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಭಾರತದ ಆತ್ಮ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿದೆ ಎಂದಿದ್ದರು. ಈ ಇಬ್ಬರ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ವ್ಯಕ್ತಗೊಂಡು ಹಲವಾರು ದಶಕಗಳು ಕಳೆದು ಹೋಗಿವೆ, ವರ್ತಮಾನದ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಇಬ್ಬರ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದಾಗ ಈ ನಾಯಕರ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳಲ್ಲಿ ದೋಷವಿದೆ ಎನಿಸುತ್ತೆ. ಏಕೆಂದರೆ, ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಭಾವಿಸಿದಂತೆ ಭಾರತದ ಹಳ್ಳಿಗಳು ಶೋಷಿತ ಸಮುದಾಯಗಳಾಗಿರಲಿಲ್ಲ; ಅದೇ ರೀತಿ ಗಾಂಧೀಜಿ ಪರಿಭಾವಿಸಿದಂತೆ ಹಳ್ಳಿಗಳು ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ.  ಗ್ರಾಮ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಜಾತಿಯತೆ ಮತ್ತು ಕುಲ ಕಸುಬುಗಳ ನಡುವೆಯೂ ಸಹ  ಎಲ್ಲಾ ಜಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಪರಸ್ಪರ ತಿಳುವಳಿಕೆಯಿತ್ತು. ವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಗೌರವಿಸುವ ಹೃದಯ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆ ಅಂದಿನ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ  ಇತ್ತು. ನನ್ನ ಬಾಲ್ಯದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಬ್ಬ ಅಥವಾ ಜಾತ್ರೆಯ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನವಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಪೌರಾಣಿಕ ನಾಟಕಗಳಲ್ಲಿ ದಲಿತ, ಸವರ್ಣಿಯ, ಬಣಜಿಗ, ಮುಸಲ್ಮಾನ ಎಂಬ ಬೇಧ ಭಾವವಿಲ್ಲದೆ ಎಲ್ಲರೂ ಅಭಿನಯಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಊರೊಳಗಿನ ಚಾವಡಿ ಅಥವಾ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಅಂಗಳಗಳು ಎಲ್ಲರ ಕಲಾ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕೆ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿ ಪರಸ್ಪರ ಮನಸ್ಸುಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದವು.  ಜಾತಿಯೆಂಬ ಕೆಟ್ಟ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿದ್ದರೂ ಕೂಡ ಜಾತಿಗಳ ಜೊತೆ ಅಂಟಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಕುಲಕಸುಬುಗಳು ಅವರನ್ನು ಕಿತ್ತಾಡದಂತೆ ಬೆಸದಿದ್ದವು. ಮೊದಲ ಮುಂಗಾರು ಮಳೆ ಬಿದ್ದೊಡನೆ ರೈತನ ಪಾಲಿಗೆ ಊರಿನಲ್ಲಿರುವ ಬಡಗಿ ಅಥವಾ ಆಚಾರಿ ದೇವರಾಗುತ್ತಿದ್ದ. ಆತನ ನೆರವಿಲ್ಲದೆ ರೈತನ ಬೇಸಾಯದ ಸಲಕರಣೆಗಳು ಸಿದ್ದಗೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ ಅದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ರಾಗಿ ಅಥವಾ ಬತ್ತದ ನಾಟಿಯ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ದಲಿತ ಕೃಷಿ ಕೂಲಿಕಾರ್ಮಿಕರಾದ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ತಾಯಿ, ತಂಗಿಯರಾಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹಣದ ವಿನಿಮಯವಿಲ್ಲದ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ರೈತನ ಬದುಕು ಮತ್ತು ಅವನು ಬೆಳೆದ ದವಸ ಧಾನ್ಯಗಳ ಜೊತೆ ಪ್ರತಿ ಹಳ್ಳಿಯ ಆಚಾರಿ, ಕ್ಷೌರಿಕ, ಅಗಸ, ಶ್ರಾವಣ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮನೆಗೆ ಬರುವ ದಾಸಯ್ಯ, ಎತ್ತುಗಳಿಗೆ ಲಾಳ ಹಾಕುವ ಮುಸಲ್ಮಾನ, ಊರಾಚೆಗಿನ ಅಥವಾ ಒಳಗಿನ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಶ್ರದ್ದೆಯಿಂದ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಪೂಜಾರಿ ಹೀಗೆ ಎಲ್ಲರ ಬದುಕು ತಳಕು ಹಾಕಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ನಮ್ಮ ಹಿರಿಯರಿಗೆ ರೈತನನ್ನು “ ಅನ್ನದಾತ” ಎಂದು ಕರೆಯುವ ಹೃದಯ ವೈಶಾಲ್ಯತೆಯಿತ್ತು.

ನಾವು ಚರಿತ್ರೆಯನ್ನು  ಮುರಿದು ಕಟ್ಟದೆ ಅಥವಾ  ಅದರ ಸಿದ್ದ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಮರು ವಿಮರ್ಶೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಿ ಬದಲಾಯಿಸದೆ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರೆ ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾರತದ ಬಗೆಗಿನ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಬದಲಾಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಗ್ರಾಮೀಣ ಜಗತ್ತಿನ ಸಿದ್ಧಮಾದರಿಯ ಅಪಕ್ವ ನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ಪಲ್ಲಟಗೊಳಿಸಬಲ್ಲ ತಾಕತ್ತು ಕೇಶವ ರೆಡ್ಡಿ ಹಂದ್ರಾಳರ ಈ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿದೆ ಎಂಬುದು ನನ್ನ ಬಲವಾದ ನಂಬಿಕೆ. ಬಡವರ ಬಾದಾಮಿ ಎನ್ನುವ ಕಡ್ಲೆಕಾಯಿ ಅಥವಾ ಶೇಂಗಾ ಬೀಜವನ್ನು ಅವರು “ ಗಾಂಧಿ ಬೀಜ” ಎಂದು ಈ ಕೃತಿಯ ಒಂದು ಲೇಕನದಲ್ಲಿ ಕರೆದಿರುವುದು, ಅವರ ಆಳವಾದ ನೋಟಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ಬಡತನ ಮತ್ತು ಹಸಿವು ಇವುಗಳ ಅನುಭವವಿಲ್ಲದವರಿಗೆ ಶೇಂಗಾ ಬೀಜದ ಮಹತ್ವ ಅರ್ಥವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಒಂದು ಬೊಗಸೆ ಕಡ್ಲೆಕಾಯಿ ಮತ್ತು ಕೆರೆ, ಕುಮಟೆ, ಕಾಲುವೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಿಗುತ್ತಿದ್ದ  ಎರಡು ಬೊಗಸೆ ನೀರು  ಇವುಗಳು ಶತಮಾನಗಳ ಕಾಲ ಭಾರತದ ಬಡವರನ್ನು ಹಸಿವಿನ ಹೆಬ್ಬುಲಿಯಿಂದ ಕಾಪಾಡಿವೆ. ಹಸಿವು, ಬಡತನ ಮತ್ತು ಅಪಮಾನಗಳ ಅಗ್ನಿಕುಂಡವನ್ನು ಹಾಯ್ದವರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಅರ್ಥವಾಗುವ ಸಂಗತಿಗಳಿವು. 

ಹಾಗಾಗಿ ನಾನು ಹಂದ್ರಾಳರ “ ಮರೆತ ಭಾರತ” ಕೃತಿಯನ್ನು ಘಾಸಿಗೊಂಡವರ ಕಥನ ಎಂದು ಕರೆದಿದ್ದೇನೆ. ಕೇಶವರೆಡ್ಡಿ ಹಂದ್ರಾಳರ ಬರಹಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅವರ ಕಥೆಗಳಲ್ಲಿ  ಜೀವಪರವಾದ ಧ್ವನಿಯೊಂದು ಗುಪ್ತನದಿಯಂತೆ ನಿರಂತರ ಹರಿಯುತ್ತಿರುವುದರ ಹಿಂದೆ  ಅವರ ಬಾಲ್ಯದ ದಟ್ಟ ನೆನಪುಗಳು ಸಹ  ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ. ಎಂಬುದು ನನ್ನ ನಂಬಿಕೆ.  ಈ ಮಾನವೀಯತೆಯ ನಿಲುವು ಅವರ ಎದೆಯೊಳಗೆ ಹೀಗೆ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿರಲಿ ಎಂಬುದು ನನ್ನ ಮನದಾಳದ ಆಸೆ ಮತ್ತು ಹಾರೈಕೆ.

ಮನಸ್ಸಿಗೆ ತಾಕಿದ ಮೂರು ಕೃತಿಗಳು

ಕಳೆದ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಭಾರತದ ಸಾಮಾಜಿಕ, ಆರ್ಥಿಕ, ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪಲ್ಲಟಗಳನ್ನು ಕುರಿತಂತೆ ಆಸಕ್ತಿ ತಾಳಿದ ನಾನು, ಕನ್ನಡದ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಓದಿದ್ದು ತೀರಾ ಕಡಿಮೆ. ಆದರೆ, ಕಳೆದ  ಎರಡು ತಿಂಗಳಿಂದ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಭಾಷೆಯ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಆಕರ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಬದಿಗಿಟ್ಟು, ಕನ್ನಡದ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಓದಲು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡಿದ್ದೀನಿ. ಶ್ರೀನಿವಾಸ ವೈದ್ಯರ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅನಂತಮೂರ್ತಿಯವರ ಆತ್ಮ ಕಥನ, (ಸುರಗಿ) ಮತ್ತು ನಟರಾಜ್ ಹುಳಿಯಾರ್ ಅವರ “ಇಂತಿ ನಮಸ್ಕಾರಗಳು” ಹಾಗೂ ಕಲಾವಿದ, ಶ್ರೇಷ್ಠ ಅನುವಾದಕ ರಾಗಿ ಹೊರ ಹೊಮ್ಮಿರುವ ಗೆಳೆಯ ಸೃಜನ್ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಅನುವಾದಿಸಿರುವ ರಾಮ್ ಗೋಪಾಲ್ ವರ್ಮ ಕುರಿತ ಎರಡು ಕೃತಿಗಳು,( ನನ್ನಿಷ್ಟ ಮತ್ತು ವೋಡ್ಕಾ ವಿತ್ ವರ್ಮಾ) ಮೈಸೂರಿನ ಹರಿಪ್ರಸಾದ್ ಅವರ ಪ್ರಬಂಧ ಸಂಕಲನ,(ರಾಮಾಂದ್ರ) ಅಲ್ಲಾಗಿರಿರಾಜ ಅವರ “ನೂರುಂದು ಗಜಲ್” ಸಂಕಲನ ಮತ್ತು ಡಾ. ಬಸು ಬೇವಿನಗಿಡದ ಅವರು ಬೇಂದ್ರೆ ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕೃತಿ ಕುರಿತು ರಚಿಸಿದ ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಬಂಧ ಇವುಗಳನ್ನು ಓದಿ ಮುಗಿಸಿದೆ. ನನ್ನೊಳಗಿನ ಖಾಲಿತನವೆಲ್ಲಾ  ಭರ್ತಿಯಾದಂತೆ ಅನಿಸಿ, ಮನಸ್ಸು ನಿರಾಳವಾಯಿತು.

ಕಳೆದ ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಓದಿದ ಡಾ.ಎಲ್.ಸಿ. ಸುಮಿತ್ರ ಅವರ  “ಓದಿನ ಸುಖ”, ಪತ್ರಕರ್ತ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಚಂದ್ರಚೂಡರ “ಖಾಲಿಶಿಲುಬೆ” ಎಂಬ ಕವಿತಾ ಸಂಕಲನ ಮತ್ತು ಯುವ ಕವಿ ಗಿರೀಶ್ ಹಂದಲಗೆರೆ ಯವರ “ನೇಗಿಲ ಗೆರೆ” ಕವನ ಸಂಕಲ ಇವುಗಳು ನನ್ನ ಗಮನ ಸೆಳೆದ ಕೃತಿಗಳು.

ಈಗಾಗಲ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಕಥೆಗಾರ್ತಿಯಾಗಿ, ( ಗುಬ್ಬಿ ಹಳ್ಳದ ಸಾಕ್ಷಿ) ಕವಿಯತ್ರಿಯಾಗಿ, ವಿಮರ್ಶಕಿ ಹಾಗೂ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಅನುವಾದಕರಲ್ಲಿ( ಅಮೃತಾ ಪ್ರೀತಂ ಅವರ ಪಿಂಜಾರ್) ಒಬ್ಬರಾಗಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಪಡೆದಿರುವ ಕನ್ನಡದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾದ ಡಾ.ಎಲ್ ಸಿ. ಸುಮಿತ್ರ ಅವರು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಹೊರತಂದಿರುವ ಓದಿನ ಸುಖ ಕೃತಿ  ಮನಕ್ಕೆ ತಾಕುವಂತಿದೆ. ಯಾವುದೇ ಪೂರ್ವಾಗ್ರಹಗಳಿಲ್ಲದೆ, ಮುಕ್ತ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಂಜ್ವಲ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ಅವರು ಈ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ವಿಮರ್ಶೆ ಮಾಡಿರುವ ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳ ಇತರೆ ಲೇಖಕ ಮತ್ತು ಲೇಖಕಿಯರ ಕೃತಿಗಳ ಕುರಿತ ವಾಖ್ಯಾನ ನಿಜಕ್ಕೂ ಮೆಚ್ಚುವಂತಹದ್ದು.  ಭಾರತದ ಬಹುತೇಕ ಭಾಷೆಯ ಲೇಖಕಿಯರ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಆಳವಾಗಿ ಮತ್ತು ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿರುವ ಸುಮಿತ್ರ ಅವರು, ಮಲೆಯಾಳಂ ನ ಕಮಲಾದಾಸ್, ಪಂಜಾಬಿ ಭಾಷೆಯ ಅಮೃತಾ ಪ್ರೀತಂ, ಅಸ್ಸಾಮಿ ಭಾಷೆಯ ಇಂದಿರಾ ಗೋಸ್ವಾಮಿ,ಯವರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಮತ್ತು ಕೃತಿಗಳ ಕುರಿತು ವಿದ್ವತ್ ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಜೊತೆಗೆ ಕನ್ನಡದ ಮಹಿಳಾ ಕಾವ್ಯ ಕುರಿತ ಲೇಖನ, ಕೊಡಗಿ ಗೌರಮ್ಮನ ವರ ಕಥೆಗಳು, ಕುವೆಂಪು ಕಾವ್ಯ ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ವೈದೆಹಿ, ವೀಣಾ ಶಾಂತೇಶ್ವರ ಮತ್ತು ನಾಗವೇಣಿಯವರ ಕೃತಿಗಳ ಕುರಿತು ತಮ್ಮ ಆಳವಾದ ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ಓದುಗರ ಮುಂದಿರಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಕನ್ನಡದ ವಿಮರ್ಶೆಯ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಭಟ್ಟಂಗಿತನ, ಎಡಬಿಡಂಗಿತನ ಮತ್ತು ದ್ವೇಷ, ಅಸೂಯೆ ಇವುಗಳು ಹೊಸತೇನಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಲಂಕೇಶರ ನಿಷ್ಟುರತನದ ಜೊತೆಗೆ ಜಿ.ಹೆಚ್. ನಾಯಕರ  ಸಹೃದಯತೆಯ ವಿಮರ್ಶೆಯ ಗುಣ, ಇವುಗಳನ್ನು ಮೈಗೂಡಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಡಾ.ಎಲ್. ಸಿ. ಸುಮಿತ್ರಾ ಅವರು, ಭಾರತದ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ಭಾಷೆಗಳ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಓದಿಕೊಂಡಿದ್ದು, ತಾವು ಇಷ್ಟ ಪಟ್ಟ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ವಿಮರ್ಶೆಯ ಮಾನದಂಡದಿಂದ ಹೊರಗಿಟ್ಟು, ಅವುಗಳ ಕುರಿತ ತಮ್ಮ ಅನಿಸಿಕೆಯನ್ನು ಓದುವ ಸುಖ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಆಪ್ತವಾಗಿ ಕಟ್ಟಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಈ ತಲೆಮಾರಿನ ಲೇಖಕಿಯರು ಮತ್ತು ಲೇಖಕರು ಓದಲೇ ಬೇಕಾದ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಇದೂ ಒಂದು.

ಎರಡನೆಯದಾಗಿ, ಕವಿತೆಗಳಿಂದ ದೂರ ಉಳಿದು ಹಲವು ವರ್ಷಗಳೇ ಕಳೆದು ಹೋಗಿದ್ದ ನನ್ನ ಪಾಲಿಗೆ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಚಂದ್ರಚೂಡರ “ಖಾಲಿಶಿಲುಬೆ” ಕೃತಿ ಇತ್ತೀಚೆಗಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಕಾಡಿದ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು. ಕಾವ್ಯಕ್ಕೆ ಇರಬೇಕಾದ ಧ್ಯಾನಸ್ಥ ಮನಸ್ಸುಗಳು ಇಲ್ಲದಿರುವ ಈ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ  ತನ್ನೊಡಲ ನೋವು, ಅಸಹಾಯಕತೆ, ನಿಟ್ಟುಸಿರು  ಮತ್ತು ಕಣ್ಣೀರಿಗೆ  ಅಕ್ಷರ ರೂಪ ಕೊಟ್ಟಿರುವ ಚಂದ್ರಚೂಡರ ಈ ಕೃತಿ ಅವರ ಮೊದಲ ಕವಿತಾ ಸಂಕಲನ ಎಂದು ನಂಬಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಷ್ಟು ಪ್ರಭುದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಮಾಗಿದ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ರಚಿತವಾದಂತಿದೆ. ವೈಯಕ್ತಿಕ ನೋವು ನಿರಾಸೆಗಳು ಕಾವ್ಯದ ನೆಪದಲ್ಲಿ ಘೋಷಣೆ, ಸಿಟ್ಟು ಅಥವಾ ಬೈಗುಳಗಳಾಗುತ್ತಿರುವ ಈ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ಈ ಒಂದು ಪದ್ಯ ಮಾಗಿದ  ಅವರ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಂತಿದೆ.

                                           ಅನಂತದಲಿ ಹಕ್ಕಿಯಾಗಿ

                                           ಹಾರುತ್ತಿದ್ದ ಅವಳ

                                           ರೆಕ್ಕೆಗಳು ನಾನೇ; ನಂಬಿಕೊಂಡಿದ್ದೆ.

                                           ಕೆಳಗೆ ನೆಲಬಗೆದು ಬಿದ್ದು

                                           ಸತ್ತ ಹಕ್ಕಿಗೆ

                                          ನನ್ನ ಹೆಸರಿಟ್ಟು

                                           ಜನ ಸುಟ್ಟು ತಿಂದರು.

ಬದುಕಿನ ಚದುರಂಗದಾಟದಲ್ಲಿ ದಾಳವಾಗಿ, ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಪಾಪದ ಕೂಸಾಗಿ,  ಎಲ್ಲಾ ವಿಧವಾದ ದಟ್ಟ ವಿಷಾಧಗಳನ್ನು, ಕ್ರೌರ್ಯದ ಮುಖವನ್ನು ಮತ್ತು ಅಪಮಾನದ ಭಾವಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಕಾವ್ಯದ ಮೂಲ ಸ್ಥಾಯಿ ಭಾವವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡು, ಕರುಳುನ್ನು ಹೊರಗೆ ಕಿತ್ತಿಟ್ಟು ಬಣ್ಣಿಸಿದಂತೆ ಕವಿತೆಗಳನ್ನು ಬರೆದಿರುವ ಚಂದ್ರಚೂಡ್, ಎಲ್ಲಿಯೂ ಕಾವ್ಯಸಕ್ತರ ಅನುಕಂಪ ಬಯಸದೆ, ನಿರ್ಲಿಪ್ತ ಕವಿಯಂತೆ ನಮ್ಮೆದುರು ನಿಲ್ಲುತ್ತಾರೆ. ಸೊಗಸಾದ ವಿನ್ಯಾಸ, ಮುದ್ರಣಗಳಿಂದ ಮನಸೆಳೆಯುವ ಈ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಪದೇ ಪದೇ ಓದಬೇಕೆನಿಸುವಂತಹ ಅನೇಕ ಕವಿತೆಗಳಿವೆ. ಬದುಕಿನ ಕಟು ವಾಸ್ತವಗಳಿಗೆ ಸಿದ್ಧ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ಎದುರಾಗುವ ಇವರು ಬರೆದಿರುವ

                                                ನಾನೊಂದು

                                                ಗೋರಿ ಎದುರು

                                                ಕುಳಿತಿದ್ದೇನೆ.

                                                ನನಗೆ ಗೊತ್ತಿದೆ

                                              ಇದು ನನ್ನದೆ ಗೋರಿ

                                             ಮತ್ತೂ ಗೊತ್ತಿದೆ;

                                             ಒಳಗೆ ನಾನಿಲ್ಲವೆಂದು.

ಹೀಗೆ ಬ್ರೆಕ್ಟ್ ಮತ್ತು ಬೋದಿಲೇರ್ ಅವರನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಆವಾಹಿಸಿಕೊಂಡವರಂತೆ ಕವಿತೆ ಬರೆದಿರುವ ಚಂದ್ರಚೂಡ್,  ತಮ್ಮ ಕೊನೆಯ ಪುಟ್ಟ ಕವಿತೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ

                                             ಯಾವ ವಿಮರ್ಶಕನ

                                             ಪುತ್ಥಳಿಯನ್ನು

                                             ಯಾವೂರಿನ ಸರ್ಕಲ್ ನಲ್ಲೂ

                                             ಇಡುವುದಿಲ್ಲ

ಎಂಬ ಸಂದೇಶದ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಮೂಗಿನ ನೇರಕ್ಕೆ  ಕಂಡವರ ಬದುಕನ್ನು ವಿಮರ್ಶಿಸುವ ಜನರಿಗೆ ತಣ್ಣನೆಯ ಚಾಟಿ ಏಟನ್ನೂ ಸಹ ಬೀಸಿದ್ದಾರೆ.

ಇನ್ನೂ ಯುವ ಕವಿ ಗಿರೀಶ್ ಹಂದಲಗೆರೆ  ಈ ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಕವಿತೆಗಳಿಗೆ ಅನುಭಾವವನ್ನು ಎರಕ ಹೊಯ್ದು ರಚಿಸಿರುವ ವೈಖರಿ ನನಗೆ  ನಿಜಕ್ಕೂ ಖುಷಿ ಕೊಟ್ಟಿತು. ನಾನು ಗಿರೀಶ್ ಒಂದೇ ನೆಲದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಿಂದ ಬಂದವರು. ಬೇಸಾಯದ ಕುಟುಂಬದ ನೋವು, ನಲಿವುಗಳನ್ನು,  ದನಗಳ ಕೊಟ್ಟಿಗೆಯ ಗಂಜಲ ಮತ್ತು ಸಗಣಿ ವಾಸನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟಿನಿಂದ ಉಸಿರಾಡಿಕೊಂಡು ಬಂದಂತಹವರು. ನಮ್ಮಿಬ್ಬರ ಊರುಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸಿರುವುದು ಶಿಂಷಾ ನದಿ ಮಾತ್ರ. ನಾನು ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಗಡಿಭಾಗದ ಹಳ್ಳಿಯವನಾದರೆ, ಗಿರೀಶ್, ಶಿಂಷಾ ನದಿಯ ಆಚೆಗಿನ  ತುಮಕೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಗಡಿಭಾಗದ ಹಳ್ಳಿಯವರು. ಇಬ್ಬರೂ ಪಾರಂಪರಿಕವಾಗಿ ಘಾಸಿಗೊಂಡ ರೈತ ಸಮುದಾಯದ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಬಂದವರು. ನನ್ನ ತಲೆ ಮಾರಿನ ವಾರಸುದಾರರಂತೆ ಗಿರೀಶ್ ನನಗೆ ಕಾಣುತ್ತಾರೆ. ಏಕೆಂದರೆ, ಅತ್ತ ಹಳ್ಳಿಯ ಬೇರುಗಳನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾರದೆ, ಇತ್ತ ನಗರ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯೊಳಗೆ ಬೇರು ಬಿಡಲಾರದೆ, ತೊರೆದು ಬಂದ ಊರು ಕೇರಿಯ ಸ್ಮೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಬದುಕುತ್ತಾ ಅನಾಥ ಪ್ರಜ್ಞೆಯಲ್ಲಿ  ನಾವೆಲ್ಲಾ ನರಳಿದವರು. ಅವರ ಸಂಕಲನಕ್ಕೆ  “ನೇಗಿಲ ಗೆರೆ”ಎಂಬ ಶಿರ್ಷಿಕೆ ಇಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಇಡೀ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಅಪ್ಪ, ಅವ್ವ, ನೇಗಿಲು, ಮೇಟಿ, ಒಡ್ಡು, ಜೀವಜಲ, ನೇಗಿಲ ಪದ, ರೈತರಋಣ,  ಹಸಿರು ಮನುಷ್ಯ ಇಂತಹ ಹೆಸರಿನ  ಜೀವ ಪರ ನಿಲುವಿನ ಅನೇಕ ಕವಿತೆಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಸೂಫಿ ಕಾವ್ಯವನ್ನು ಮತ್ತು ಝೆನ್ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಆಳವಾಗಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿರುವ ಗಿರೀಶ್, ಎಲ್ಲಿಯೂ ತಮ್ಮ ಕವಿತೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಬ್ಬರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಹೇಳಬೇಕಾದ ಕಹಿ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ತಣ್ಣನೆಯ ಧ್ವನಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಿರುವುದು ವಿಶೇಷ.

                                       ಮಣ್ಣಿನ ಘಮಲು ಮೆರವಣಿಗೆ ಹೊರಟಾಗ

                                       ಬೀಜ ಬಿರಿದು ಚಿಗುರುವಾಗ

                                       ಬೇರು ಇಳಿಯುವಾಗ

                                       ಕತ್ತಲೆ ಬೆಳಕು ಕಾಲ ಸರಿಯುವಾಗ

                                       ಕನಸು ನೆನಪುಗಳ ಮಲಕುವಾಗ

                                       ಕಣ್ಣುಗಳು ಬೆಸೆದು ಒಲವರಳುವಾಗ

                                      ಮಂಜು ಕರಗುವಾಗ

                                      ಸಂಬಂಧ ಮುರಿಯುವಾಗ

                                      ಸದ್ದೇ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ !

                                      ಮೌನದ್ದೇ .. ಅಬ್ಬರ.

 ಇದು ಮೌನ ಕುರಿತಂತೆ  ಗಿರೀಶ್ ಹಂದಲಗೆರೆಯವರ ಭಾವನೆಯಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಅವರ ಕಾವ್ಯ ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ವಿಶೇಷ ಗುಣವೂ ಹೌದು ಎಂಬಂತೆ ನನಗೆ ತೋರಿದೆ.