ಬೀಜ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯ ಹಲವು ಮುಖಗಳು.

UÁæ«ÄÃt dUÀvÀÄÛ ªÀÄvÀÄÛ PÀȶ dUÀwÛ£À ºÀÈzÀAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DvÀäzÀAwgÀĪÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è FUÀ C£ÀßzÁvÀgÀ fêÀ£ÀägÀtzÀ ¥Àæ±ÉßAiÀiÁV PÀįÁAvÀj ¨É¼ÉUÀ¼À §UÉÎ «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj¸ÀgÀ ¥ÉæëÄUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ zÉÆqÀØ ZÀZÉðAiÉÄà K¥ÀðnÖzÉ. EzÀgÀ ¥Àj«®èzÀ CªÀiÁAiÀÄPÀ gÉÊvÀ ªÀiÁvÀæ £É® ªÀÄÄV®ÄUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ zÀȶ֬ÄlÄÖ PÀȶ ZÀlĪÀnPÉAiÀÄ°è  ¤gÀvÀ£ÁVzÁÝ£É. eÉÊ«PÀ vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ²±ÀĪÁzÀ PÀįÁAvÀj vÀ½UÀ¼À §UÉÎ eÁUÀwPÀ ªÀÄlÖzÀ°è ªÁUÁézÀ £ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀĪÁUÀ¯Éà ¨sÁgÀvÀzÀ®Æè PÀÆqÀ ©.n. §zÀ£É §UÉÎ UÀA©üÃgÀªÁzÀ ¥Àj²Ã®£É ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀjÃPÉë DgÀA¨sÀªÁVzÉ. EzÀÄ ¸ÀÄ®¨sÀªÁV d£À¸ÁªÀiÁ£ÀågÀ ¨Ë¢ÞPÀ ZÀZÉðUÉ ¹®ÄPÀĪÀAvÀºÀzÀÝ®è. ºÁUÁV F £É®zÀ C£ÉÃPÀ ¯ÉÃRPÀgÀÄ, «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ, ¥ÀvÀæPÀvÀðgÀÄ, ¥Àj¸ÀgÀ vÀdÕgÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ PÀȶ ¥ÀzÀÞwUÉ zsÀPÉÌAiÀiÁUÀ§®è J¯Áè jÃwAiÀÄ DºÁgÀ ¨É¼ÉUÀ¼À PÀįÁAvÀj ¥ÀæAiÉÆÃUÀPÉÌ vÀqÉAiÉÆrØ zÉÆqÀتÀÄlÖzÀ°è zsÀé¤ JwÛzÁÝgÉ. EzÀÄ ¤dPÀÆÌ F £É®zÀ ¥ÀÄtå.

eÁUÀwPÀ ªÀÄlÖzÀ°è PÀįÁAvÀj vÀ½UÀ¼À ¸ÀȶÖAiÀÄ°è PÀÄSÁåw ¥ÀqÉ¢gÀĪÀ CªÉÄÃjPÁ ªÀÄÆ®zÀ ªÀiÁ£ÉìAmÉÆ PÀA¥À¤, ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ eÁ®ß ªÀÄÆ®zÀ ¥Àæ¹zÀÞ ©Ãd PÀA¥À¤ ªÀÄ»PÉÆ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß vÀ£Àß ªÀ±ÀPÉÌ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀÄ zÀ±ÀPÀzÀ »AzÉ ©.n. ºÀwÛAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ PÁ°lÄÖ E¢ÃUÀ vÀ£Àß PÀgÁ¼À ºÀ¸ÀÛªÀ£ÀÄß zÉñÀzɯÉèqÉ «¸ÀÛj¹zÉ.

PÀȶ ªÀÄvÀÄÛ DºÁgÀ PÉëÃvÀæzÀ°è eÉÊ«PÀ vÀAvÀæeÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß C¼ÀªÀr¹, DºÁgÀ ¸ÀªÀĸÉåUÉ ¥ÀjºÁgÀ PÀAqÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÀ¹ªÀÅ ªÀÄÄPÀÛ dUÀvÀÄÛ ¤ªÀiÁðtªÉà vÀ£Àß UÀÄj JAzÀÄ WÉÆö¹PÉÆArgÀĪÀ ªÀiÁ£ÉìAmÉÆ PÀA¥À¤AiÀÄ PÀgÁ¼À EwºÁ¸À UÀªÀĤ¹zÀgÉ, JAvÀºÀªÀgÀÆ ¨ÉaÑ©¼À¨ÉÃPÀÄ. CAvÀºÀ PÀ¥ÀÄà EwºÁ¸À F zÉÊvÀå PÀA¥À¤AiÀÄ ¨É¤ßVzÉ.

PÀ¼ÉzÀ MAzÀÄ ±ÀvÀªÀiÁ£À¢AzÀ C¥ÁAiÀÄPÁj gÀ¸ÁAiÀĤPÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß «±ÉõÀªÁV QÃl£Á±ÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀ¼É£Á±ÀPÀ ªÀ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸ÀÄwÛgÀĪÀ F ¸ÀA¸ÉÜ  eÉÊ«PÀ ¥Àj¸ÀgÀPÉÌ zsÀPÉÌAiÀÄÄAlÄ ªÀiÁrzÀ vÀ¦àUÉ CªÉÄÃjPÁ ¸ÀPÁðgÀPÉÌ ªÀÄÄ£ÀÆßgÀÄ zÀ±À®PÀë qÁ®gï ºÀtªÀ£ÀÄß  zÀAqÀªÁV ¥ÁªÀw¹zÉ. 1970 gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è CªÉÄÃjPÁ «AiÀÄmÁßA zÉñÀzÀ ªÉÄÃ¯É AiÀÄÄzÀÞ ¸ÁjzÁUÀ,  «AiÀÄmÁßA AiÉÆÃzsÀgÀÄ CgÀtåzÀ°è CqÀV PÀĽvÀÄ UÉj¯Áè AiÀÄÄzÀÞ vÀAvÀæzÀ ªÀÄÆ®PÀ CªÉÄÃjPÁ ¸ÉãÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄt¸ÀÄwzÀÝ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è, CªÉÄÃjPÁ ¸ÉãÁ ¥ÀqÉUÉ CgÀtåzÀ ªÀÄgÀUÀ¼À J¯É GzÀÄj ºÉÆÃUÀĪÀAvÀºÀ KeÉAmï DgÉAeï JA§ gÀ¸ÁAiÀĤPÀªÀ£ÀÄß vÀAiÀiÁgÀÄ ªÀiÁrPÉÆnÖzÀÄÝ EzÉà PÀA¥À¤. CªÉÄÃjPÁzÀ ¸ÉÃ£É ºÉ°PÁ¥ÀÖgï ªÀÄÆ®PÀ C¥ÁAiÀÄPÁj «µÀAiÀÄÄPÀÛ zÁæªÀtªÀ£ÀÄß «AiÀÄmÁßA CgÀtå ¥ÀæzÉñÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¹A¥Àr¹vÀÄ. CzÀgÀ ¥ÀjuÁªÀĪÀ£ÀÄß C°è£À d£ÀvÉ 40 ªÀµÀð PÀ¼ÉzÀgÀÆ EA¢UÀÆ C£ÀĨsÀ«¸ÀÄwzÁÝgÉ. UÁ½ ªÀÄvÀÄÛ ¤Ãj£À ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄ£ÀĵÀågÀ zÉúÀ ¥ÀæªÉò¹zÀ F gÀ¸ÁAiÀĤPÀ «µÀ¢AzÁV CAUÀ«PÀ® ªÀÄPÀ̼ÀÄ d¤¸ÀÄwzÁÝgÉ. (zÀQët PÀ£ÀßqÀ f¯Éè ªÀÄvÀÄÛ PÁ¸ÀgÀUÀÆqÀÄ f¯ÉèAiÀÄ°è 1980 gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è UÉÃgÀÄ ©ÃdzÀ ªÀÄgÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¹A¥Àr¹zÀ JAqÉÆøÀ¯Áá£ï QÃl£Á±ÀPÀ¢AzÀ EAvÀºÀzÉÝà CªÀWÀqÀ ¸ÀA¨sÀ«¹vÀÄ) «AiÀÄmÁßA ¸ÀPÁðgÀ ªÀiÁ£ÉìAmÉÆ PÀA¥À¤AiÀÄ «gÀÄzÀÞ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄzÀ°è zÁªÉ ºÀÆrzÀÄÝ ¥ÀjºÁgÀ E£ÀÆß ¤zsÁðgÀªÁV®è. zÀÄgÀAvÀªÉAzÀgÉ, KeÉAmï DgÉAeï JA§ gÀ¸ÁAiÀĤPÀ FUÀ gËAqï C¥ï ºÉ¸Àj£À°è PÀ¼É£Á±ÀPÀzÀ gÀÆ¥À ¥ÀqÉzÀÄ dUÀwۣɯÉèqÉ ªÀiÁgÁlªÁUÀÄwÛzÉ.¨sÁgÀvÀzÀ gÉÊvÀgÀÄ ¨sÀvÀÛzÀ ¨É¼ÉAiÀÄ°è §gÀĪÀ PÀ¼É£Á±ÀPÁÌV EzÀ£ÀÄß Cw ºÉZÀÄÑ G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄwzÁÝgÉ.

vÀÈwÃAiÀÄ dUÀwÛ£À §qÀvÀ£À ªÀÄvÀÄÛ C£ÀPÀëgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß §AqÀªÁ¼À ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ, E°è£À DºÁgÀ ¨sÀzÀævÉAiÀÄ QðAiÀÄ£ÀÄß vÀ£ÀßzÁV¹PÉƼÀÄîªÀ ¤nÖ£À°è ºÉÆgÀngÀĪÀ ªÀiÁ£ÀìAmÉÆ PÀA¥À¤ ªÀÄvÀÄÛ EzÀgÀ GvÁàzÀ£ÉUÀ¼À §UÉÎ qÀAUÀÆgÀ ¸ÁgÀÄwÛgÀĪÀ «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ ªÉÆzÀ®Ä CjAiÀĨÉÃPÁzÀ ¸ÀvÀåªÉÇA¢zÉ. ¨sÁgÀvÀªÀÇ ¸ÉÃjzÀAvÉ D¦üæPÁzÀAvÀºÀ PÀrªÉÄ ªÀÄ¼É ©Ã¼ÀĪÀ ¥ÀæzÉñÀUÀ¼À°è £ÀªÀÄä gÉÊvÀgÀÄ vÀªÀÄä ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ PÀȶ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß PÁ¥ÁrPÉÆAqÀÄ fêÀeÁ®PÉÌ JgÀªÁUÀzÀAvÉ, ºÀªÁªÀiÁ£ÀPÉÌ vÀPÀÌAvÉ DºÁgÀ ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄÄvÁÛ DºÁgÀ ¨sÀzÀævÉUÉ zÁj PÀAqÀÄPÉÆArzÁÝgÉ.

M§â PÀȶPÀ vÀ£Àß ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è K£À£ÀÄß ©vÀÛ¨ÉÃPÀÄ, K£À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀĨÉÃPÀÄ JA§ÄzÀgÀ §UÉÎ ¤zÀðj¸ÀĪÀ ¸ÁªÀð¨s˪ÀÄ ºÀPÀÌ£ÀÄß ºÉÆA¢zÁÝ£É EzÀ£ÀÄß PÀ¹zÀÄPÉƼÀÄî ºÀPÀÄÌ F ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ªÉÄÃ¯É AiÀiÁjUÀÆ E®è.

PÀįÁAvÀj vÀ½UÀ¼À ¥ÀæAiÉÆÃUÀ¢AzÀ E¼ÀĪÀj ¢éUÀÄtUÉÆAqÀÄ, GvÁàzÀ£Á ªÉZÀÑ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀ°zÉ JAzÀÄ UÀAl®Ä ºÀjzÀÄPÉƼÀÄîwÛgÀĪÀ eÉÊ«PÀ vÀAvÀæeÁÕ£À «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ, 1951 gÀ°è 52«Ä°AiÀÄ£ï l£ï DºÁgÀ zsÁ£Àå ¨É¼ÉAiÀÄÄwzÀÝ ¨sÁgÀvÀzÀ gÉÊvÀgÀÄ, FUÀ PÀįÁAvÀj vÀ½UÀ¼À ºÀAV®èzÉ, 257 «Ä°AiÀÄ£ï l£ï DºÁgÀ zsÁ£Àå ¨É¼ÉzÀÄ zÉñÀzÀ DºÁgÀ ¨sÀzÀævÉUÉ ¸ÀĨsÀzÀæ Cr¥ÁAiÀÄ ºÁQzÁÝgÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß KPÉ CxÀð ªÀiÁrPÉƼÀÄîwÛ®è? F CAQ CA±À CªÀgÀ PÀtÂÚUÉÃPÉ  UÉÆÃZÀj¸ÀÄwÛ®è.?

¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ D¦üæPÁ ¸ÉÃjzÀAvÉ dUÀwÛ£À vÀÈwÃAiÀÄ gÁµÀÖUÀ¼À°è ZÁ°ÛAiÀÄ°ègÀĪÀ DºÁgÀ ¨É¼ÉUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ºÀtÄÚ ºÁUÀÆ vÀgÀPÁjUÀ¼À ©ÃdUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀ£ÉÆà M§â «eÁÕ¤ CxÀªÁ ¸ÀA¸ÉÜ ±ÉÆâü¹zÀ ©ÃdUÀ¼À®è EªÀÅ £ÀªÀÄä ¤¸ÀUÀðzÀ°è EzÀÝ ªÀÄÆ® vÀ½UÀ¼ÀÄ. £ÀªÀÄä ¥ÀÆ«ðPÀgÀÄ DAiÀiÁ ºÀªÁªÀiÁ£ÀPÉÌ ºÉÆA¢PÉƼÀÄîªÀ ¨sÀvÀÛ, UÉÆâü, eÉÆüÀ, gÁV, §zÀ£É, lªÉÆÃmÉÆ PÀÄA§¼À ¸ÉÆÃgÉ, »ÃgÉPÁ¬Ä, ¨ÉAqÉ, D®ÆUÉqÉØ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀvÉÛ ºÀaÑ, ¸ÀA¸ÀÌj¹ ¥ÉÆö¹PÉÆAqÀÄ §AzÀ ¥sÀ®ªÁV £ÀªÀÄä £ÀqÀÄªÉ G½¢ªÉ. ¥ÀÄ£Àgï §¼ÀPÉAiÀiÁUÀĪÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß F DºÁgÀ ¨É¼É ªÀÄvÀÄÛ ºÀtÄÚ vÀgÀPÁj ©ÃdUÀ¼ÀÄ ºÉÆA¢zÀÝjAzÀ EªÉ®èªÀÇ £ÀªÀÄä ¥ÀÆ«ðPÀgÀ PÉÊAiÀÄ°è ¸ÀÄgÀQëvÀªÁVzÀݪÀÅ. eÉÆvÉUÉ gÉÊvÀgÀÄ vÁªÀÅ ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ ¨É¼ÉUÀ¼À eÉÆvÉUÉ ««zsÀ ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß MmÁÖV ¨É¼ÉAiÀÄĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¤¸ÀUÀðzÀ QÃl ¤AiÀÄAvÀæt ªÀåªÉ¸ÉÜUÉ zÁj PÀAqÀÄPÉÆArzÀÝgÀÄ. §ºÀÄvÉÃPÀ F ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ gÉÆÃUÀ ¤gÉÆÃzsÀPÀ ±ÀQÛAiÀÄ eÉÆvÉUÉ QÃl ¨ÁzsÉAiÀÄ£ÀÄß vÀqÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ ¸ÁªÀÄxÀåð ºÉÆA¢zÀݪÀÅ.

dUÀwÛ£À gÉÊvÀgÀ ¸ÀºÀd PÀȶAiÀÄ£ÀÄß ¥À®èlUÉƽ¹, CªÀgÀ ©Ãd ¸ÁévÀAvÀæöåªÀ£ÀÄß ºÀgÀt ªÀiÁqÀĪÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ dUÀwÛ£À DºÁgÀ ¨sÀzÀævÉAiÀÄ ¸ÀÆvÀæUÀ¼À£ÀÄß vÀ£Àß PÉÊUÉ vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀ ºÀÄ£ÁßgÀ CªÉÄÃjPÁ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ §ºÀÄgÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÀA¥À¤UÀ¼À »vÁ¸ÀQÛAiÀÄ »AzÉ CqÀVzÉ.

ºÀ¢£ÉüÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À »AzÉ PÀAqÀÄ »rzÀ ©.n. ºÀwÛAiÀÄ CªÁAvÀgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è gÉÊvÀgÀ zÀÄgÀAvÀ CzsÁåAiÀĪÀ£Éßà ¸ÀȶֹzÉ. CµÉÖà KPÉ CªÉÄÃjPÁzÀ°è §¼ÀPÉUÉ §AzÀ ¸ÉÆÃAiÀiÁ CªÀgÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄPÉÌeÉÆüÀzÀ CªÁAvÀgÀ EwÛÃZÉUÉ dUÀwÛUÉ C£ÁªÀgÀtUÉÆArzÉ.  J¥sï. «°AiÀĪÀiï JAUÀݯï JA§ÄªÀgÀÄ §gÉ¢gÀĪÀ “ ¹Ãqïì D¥ï r¸ÀÖçPÀë£ï, zÀ »qÀ£ï CeÉAqÀ D¥ï f£ÉnPï ªÀiÁ¤¥ÀįÉõÀ£ï” JA§ PÀÈw CªÉÄÃjPÁ gÉÊvÀgÀÄ C£ÀĨsÀ«¹zÀ ¸ÀAPÀµÀÖªÀ£ÀÄß «ªÀj¸ÀÄvÀÛzÉ.

C°è£À gÉÊvÀgÀÄ PÀįÁAvÀj vÀ½UÀ¼À ©ÃdUÀ¼À£ÀÄß PÉƼÀÄîªÀÅzÀgÀ eÉÆvÉUÉ gËAqï C¥ï PÀ¼É£Á±ÀPÀ vÉUÉzÀÄPÉƼÀÄîªÀÅzÀ£ÀÄß ªÀiÁ£ÀìAmÉÆ PÀA¥À¤ PÀqÁØAiÀÄ ªÀiÁrzÉ. FUÀ CªÉÄÃjPÀzÀ gÉÊvÀgÀ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ C°è£À ¸ÀPÁðgÀzÀ PÀȶ E¯ÁSÉAiÀÄ£ÀÄß PÁqÀÄwÛgÀĪÀ zÉÆqÀØ ¸ÀªÀĸÉåAiÉÄAzÀgÉ, UÉÆâü ªÀÄvÀÄÛ ªÉÄPÉÌeÉÆüÀzÀ ºÉÆ®UÀ¼À°è DgÀÄ Cr JvÀÛgÀ ¨É¼ÉzÀÄ ¤AwgÀĪÀ zÉÊvÀå PÀ¼É. EzÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ ¤ªÁj¸À ¨ÉÃPÉA§ÄzÀÄ UÉÆvÁÛV®è. E£ÀÄß F PÀįÁAvÀj vÀ½UÀ¼ÁzÀ §zÀ£É, ¸ÉÆÃAiÀiÁ CªÀgÉ, eÉÆüÀ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß vÀÈwAiÀÄ dUÀwÛ gÁµÀÖçUÀ½UÉ ¥ÀjZÀ¬Ä¹zÀgÉ, £ÀªÀÄä gÉÊvÀgÀ PÀxÉAiÉÄãÀÄ? 1970 zÀ±ÀPÀzÀ°è CªÉÄÃjPÁzÀ UÉÆâü eÉÆvÉ §AzÀ ¥ÁxÉð¤AiÀÄA PÀ¼ÉUÉ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥ÀjºÁgÀ zÉÆgÉw®è. £ÀªÀÄä PÉgÉ PÀÄAmÉ UÀ¼À£ÀÄß DªÀj¹PÉÆArgÀĪÀ ºÀAiÀiÁ¹Axï ªÀÄvÀÄÛ ¦¹ÖAiÀiÁ JA§ ¤Ãj£À°è vÉîÄvÁÛ ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ PÀ¼ÉUÉ PÀÆqÀ E£ÀÆß ªÀÄÄQÛ ¹QÌ®è.

¨sÁgÀvÀzÀ°è DºÁgÀ ¨É¼ÉAiÀiÁUÀzÀ PÁgÀt ©n. ºÀwÛ ¨É¼ÉUÉ CªÀPÁ±À ¤ÃqÀ¯ÁVvÀÄÛ. ªÀÄtÂÚ£À°èzÉÆgÉAiÀÄĪÀ ¨ÁåQÖjAiÀiÁ¢AzÀ ¨ÉÃ¥Àðr¹zÀ MAzÀÄ UÀÄuÁtÄ. EzÀ£ÀÄß ©ÃdUÀ¼À PÉÆñÀPÉÌ eÉÆÃr¹ QÃl ªÀÄvÀÄÛ gÉÆÃUÀ ¤gÉÆÃzsÀPÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ªÀÈ¢Þ¸À¯ÁVzÉ JA§ÄzÀÄ ©.n. vÀAvÀæ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ¥Àæw¥Á¢¸ÀĪÀ «eÁÕ¤UÀ¼À ªÁzÀ. DzÀgÉ, ªÉÆzÀ® JgÀqÀÄ ªÀµÀðzÀ°è ±ÉÃPÀqÀ 60gÀµÀÄÖ EAvÀºÀ ±ÀQÛ  PÀįÁAvÀj ¨É¼ÉUÀ½UÉ EzÀÄÝ PÀæªÉÄÃt QëÃt¹gÀĪÀÅzÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ¢AzÀ zsÀÈqÀ¥ÀnÖzÉ. PÁAqÀ PÉÆgÉAiÀÄĪÀ ºÀļÀÄUÀ¼ÀÄ ©.n. ºÀwÛAiÀÄ PÁ¬ÄAiÀÄ£ÀÄß wAzÀÄ fÃtÂð¹PÉƼÀÄî ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ªÀÈ¢Þ¹PÉÆArªÉ. EzÀjAzÀ gÉÊvÀjUÉ DzÀ ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀªÉãÀÄ? «¤ªÀÄAiÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀÄPÀÌmÉAiÀiÁV ©Ãd ¥ÀqÉAiÀÄÄwzÀÝ gÉÊvÀ MAzÀÄ PÉ.f. ºÀwÛ ©ÃdPÉÌ ªÀÄÆgÀÄ ¸Á«gÀ gÀÆ¥Á¬Ä vÉgÀ¨ÉÃPÁzÀ ¸ÀĽUÉ ¹®ÄQzÁÝ£É. eÉÆvÉUÉ zÀĨÁj gÀ¸ÁAiÀĤPÀ UÉƧâgÀ QÃl£Á±ÀPÀ §¼À¸ÀĪÀ ¹Üw vÀ®Ä¦zÁÝ£É. PÉêÀ® MAzÀÄ ºÉPÉÖÃgï ºÀwÛ ¨É¼ÉUÉ ªÀÄÆgÀjAzÀ K¼ÀÄ ¸Á«gÀ gÀÆ¥Á¬Ä RZÀÄð ªÀiÁqÀÄwzÀÝ gÉÊvÀgÀÄ EAzÀÄ J¥ÀàvÀÛjAzÀ MAzÀÄ ®PÀë gÀÆ¥Á¬Ä RZÀÄð ªÀiÁqÀĪÀ ¹Üw §AzÉÆzÀVzÉ. PÀ¼ÉzÀ 17 ªÀµÀðUÀ¼À°è zÉñÀzÀ°è JgÀqÀÄ ®PÀëzÀ vÉÆA§vÀÄÛ ¸Á«gÀ gÉÊvÀgÀÄ DvÀäºÀvÉå ªÀiÁrPÉÆArzÁÝgÉ. EzÀgÀ°è ±ÉÃPÀqÀ JA§vÀÄÛ ¨sÁUÀzÀµÀÄÖ gÉÊvÀgÀÄ ©.n. ºÀwÛ ¨É¼ÉzÀÄ ¸Á®zÀ ¸ÀĽUÉ ¹®ÄQzÀªÀgÀÄ. «±ÉõÀªÁV ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ «zÀ¨sÀð ªÀÄvÀÄÛ DAzsÀæzÀ vÉ®AUÁt ¥ÁæAvÀåzÀ gÉÊvÀgÉà ºÉaÑ£ÀªÀgÁVzÁÝgÉ. F §UÉÎ CªÉÄÃjPÁzÀ ªÁ¶AUÀÖ£ï «.«. ¸ÀªÀiÁd «eÁÕ¤ ¸ÁÖç¸ï JA§ÄªÀgÀÄ 2002jAzÀ 2009gÀªÀgÉUÉ DAzsÀæ ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÁgÁµÀÖçzÀ°è CzsÀåAiÀÄ£À £Àqɹ, gÉÊvÀgÀ ¸Á«£À §UÉÎ ªÀgÀ¢ vÀAiÀiÁj¸ÀzÁÝgÉ. EzÉÆAzÀÄ ªÀÄ£ÁìAmÉÆ PÀA¥À¤ ¸ÀȶֹzÀ «µÀ ªÀvÀÄð® JAzÀÄ vÀªÀÄä ªÀgÀ¢AiÀÄ°è §tÂÚ¹zÁÝgÉ 2008gÀ°è ¨sÁgÀvÀPÉÌ §A¢zÀÝ CªÉÄÃjPÁzÀ »jAiÀÄ «eÁÕ¤ ªÉÄÊPÀ¯ï PÉ.ºÁå£Àì£ï 1995jAzÀ 2008gÀ ªÀgÉV£À CªÉÄÃjPÁzÀ DºÁgÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß UÀªÀĤ¹ ©.n.vÀAvÀæeÁÕ£À¢AzÀ E¼ÀĪÀj ºÉZÁÑV®è JA§ÄzÀ£ÀÄß zsÀÈqÀ¥Àr¹zÁÝgÉ. CµÉÖà KPÉ? £ÀªÀÄä £ÀqÀÄ«£À ¥Àæ¹zÀÞ ¥ÀvÀæPÀvÀð ¦ ¸Á¬Ä£Áxï £ÀqɹgÀĪÀ CzsÀAiÀÄå£À ªÀgÀ¢UÀ¼ÀÄ dUÀwÛ£À J¯Áè «eÁÕ¤UÀ¼À PÀtÄÚ vÉgÀ¸À§®èªÀÅ.

CvÀåAvÀ £ÉÆë£À ¸ÀAUÀwAiÉÄAzÀgÉ, £ÀªÀÄä ¨sÁgÀvÀ ªÀÄÆ®zÀ CzÀgÀ®Æè PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥ÉÆæ. ±ÀAvÀ£ÀÄ ±ÁAvÀgÁªÀiï JA§ÄªÀªÀgÀÄ ©.n. vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ §UÉÎ vÀªÀÄmÉ ¨Áj¸ÀĪÀÅzÀgÀ°è CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ°è ªÀÄÄAZÀÆtÂAiÀÄ°èzÁÝgÉ. EªÀjUÉ £ÀªÀÄä £ÉgÉAiÀÄ DAzsÀæzÀ PÁªÉÄñÀégÀ gÁªï JA§ÄªÀgÀÄ PÉÊ eÉÆÃr¹zÁÝgÉ. EªÀgÁqÀĪÀ ¥Àæw ªÀiÁwUÉ ªÀÄvÀÄÛ §gÉAiÀÄĪÀ ¥Àæw CPÀëgÀPÉÌ JµÀÄÖ  qÁ®gï ºÀt ¸ÀAzÁAiÀĪÁUÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀÄ dUÀwÛUÉ gÀºÀ¸ÀåªÁV G½¢®è. EªÀgÀ zÀȶÖAiÀÄ°è ©.n. vÀAvÀæeÁÕ£À «gÉÆâü¸ÀĪÀªÀgɯÁè dUÀvÀÄÛ wgÀ¸ÀÌjzÀ «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀįÁAvÀj vÀ½UÀ¼À CqÀØ ¥ÀjuÁªÀÄzÀ §UÉÎ §A¢gÀĪÀ ªÀgÀ¢UÀ¼ÀÄ PÀ¸ÀzÀ §ÄnÖUÉ ºÉÆÃUÀĪÀ CºÀðvÉ ¥ÀqÉ¢gÀĪÀAvÀºÀªÀÅ. EªÀgÀÄ ªÀiÁ£ÀìAmÉÆ PÀA¥À¤AiÀÄ PÀgÀ¥ÀvÀæUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ ¥Àr¹ ªÀÄvÉÛãÀ£ÀÆß NzÀ¯ÁgÀzÀ §ÈºÀ¸ÀàwUÀ¼ÀÄ JA§ÄzÀ£Àß EªÀgÀ ºÉýPÉUÀ¼Éà ¸ÀȵÀÖ¥Àr¸ÀÄvÀÛªÉ.  qÁ. ªÀAzÀ£Á ²ªÀA gÀªÀgÀ “ ¸ÉÆÖî£ï ºÁªÉð¸ïÖ” ( PÀzÀÝ ¥sÀ¸À®Ä) PÀÈwAiÀÄ£ÀÄß N¢zÀªÀjUÉ ±ÁAvÀgÁA CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ Cw zÉÆqÀØ ¸ÀļÀÄîUÁgÀ JA§ÄzÀÄ ªÀÄ£ÀzÀmÁÖUÀÄvÀÛzÉ.

¢£ÁAPÀ 24-6-2009gÀ «dAiÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è EªÀgÀÄ ©.n. §zÀ£É PÀÄjvÀÄ ¯ÉÃR£À §gÉAiÀÄÄvÁÛ, ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¢°èAiÀÄ PÀȶ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæzÀ°è ©.n.§zÀ£É PÀÄjvÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ £ÀqɸÀ¯Á¬ÄvÀÄ JA¢zÁÝgÉ, ªÁ¸ÀÛªÀªÁV PÁ£ÁðlPÀzÀ zsÁgÀªÁqÀzÀ PÀȶ «.«. ªÀÄvÀÄÛ vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À PÀȶ «.«. F §UÉÎ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ £Àqɹ FUÀ «ªÁzÀPÉÌ ¹®ÄQªÉ.

EzÉà 2012 gÀ dÆ£ï 20gÀAzÀÄ ¢°èAiÀÄ°è £ÀqÉzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ fêÀ ªÉÊ«zsÀå ¥Áæ¢üPÁgÀzÀ ¸À¨sÉAiÀÄ°è zsÁgÀªÁqÀzÀ PÀȶ «.«.«gÀÄzÀÞ PÁ£ÀÆ£ÀÄ PÀæªÀÄ dgÀÄV¸À®Ä ²¥sÁgÀ¸ÀÄì ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. 2002 gÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ fêÀ ªÉÊ«zsÀå PÁAiÉÄÝ ºÁUÀÆ 2006 gÀ PÀ£ÁðlPÀ fêÀ ªÉÊ«zsÀå PÁAiÉÄÝ C£ÀéAiÀÄ PÀæªÀÄ dgÀÄV¸À®Ä ¸ÀÆa¸À¯ÁVzÉ. F PÁAiÉÄÝUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ zÉñÀzÀ AiÀiÁªÀÅzÉà eÉÊ«PÀ ¸ÀA¥ÀvÀÛ£ÀÄß ¥ÀæAiÉÆÃUÀPÉÌ M¼À¥Àr¸ÀĪÀ ªÀÄÄ£Àß C£ÀĪÀÄw ¥ÀqÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ PÀqÁØAiÀÄ. F §UÉÎ ¥ÀæwQæAiÉÄ ¤ÃrgÀĪÀ ªÀiÁ£ÀìAmÉÆ PÀA¥À¤AiÀÄ CAUÀ ¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁVgÀĪÀ ªÀÄ»PÉÆ PÀA¥À¤ vÁ£ÀÄ PÉêÀ® vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ £ÉgÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ ¤ÃrzÉÝêÉ. ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É £ÀqɹzÀªÀgÀÄ «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ JAzÀÄ £É¥À ºÉý dªÀ¨ÁÝj¬ÄAzÀ vÀ¦à¹PÉÆArzÉ. ©.n. §zÀ£É d£À¥ÀAiÉÆÃVAiÀiÁVzÀÝgÉ, PÀzÀÄÝ ªÀÄÄaÑ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ £ÀqɸÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ K¤vÀÄÛ.

CªÉÄÃjPÁzÀ°è 300 zÀ±À®PÀë d£À PÀįÁAvÀj ¨É¼ÉUÀ¼À DºÁgÀ ¸Éë¸ÀÄwzÁÝgÉ JAzÀÄ w½¹zÁÝgÉ. CªÉÄÃjPÁzÀ d£ÀvÉ PÀįÁAvÀj ¨É¼ÉUÀ¼À DºÁgÀ¢AzÀ ¨ÉøÀvÀÄÛ ¸ÁªÀAiÀÄ PÀȶ ªÀÄÆ®PÀ ¨É¼ÀzÀ DºÁgÀPÉÌ ªÀiÁ£ÀåvÉ ¤ÃrzÁÝgÉ. 1997gÀ°è ±ÉÃPÀqÀ 3.6 ©°AiÀÄ£ï qÁ®gï ªÀåªÀºÁgÀ EzÀÝ ¸ÁªÀAiÀĪÀ PÀȶ ªÀÄÆ®zÀ DºÁgÀzÀ ªÀ»ªÁlÄ 2008PÉÌ 21.1 ©°AiÀÄ£ï qÁ®gï UÉ KjPÉAiÀiÁVzÉ.  CªÉÄÃjPÁzÀ PÀȶ E¯ÁSÉ ªÀÄvÀÄÛ C°è£À LAiÉƪÀ «.«. dAnAiÀiÁV £ÀqɹzÀ ¸À«ÄÃPÉëAiÀÄ°è dUÀwÛ£ÁzÀåAvÀ gÉÊvÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 110 zÉñÀUÀ¼À «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀAiÀĪÀ PÀȶUÉ M®ªÀÅ vÉÆÃjgÀĪÀÅzÀÄ zsÀÈqÀ¥ÀnÖzÉ.

PÀįÁAvÀj vÀ½UÀ½AzÀ AiÀiÁªÀÅzÉà C¥ÁAiÀÄ«®è¢zÀÝgÉ, ªÀiÁ£ÀìAmÉÆ PÀA¥À¤ AiÀiÁPÉ gÀºÀ¸ÀåªÁV ¥ÀæAiÉÆÃUÀ £ÀqɸÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ K¤vÀÄÛ?  2009gÀ°è vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À gÁªÀÄ£ÁxÀ¥ÀÄgÀ f¯ÉèAiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ ºÀgÁåtzÀ PÀ£Áð¯ï §½ ¸ÀܽÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀPÁðgÀzÀ C£ÀĪÀÄw ¥ÀqÉAiÀÄzÉÃ, gÉÊvÀjAzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ¨ÁrUÉ ¥ÀqÉzÀÄ ©.n. ¨sÀvÀÛzÀ ¨É¼É ¥ÀæAiÉÆÃUÀPÉÌ ªÀÄÄAzÁV cêÀiÁj ºÁQ¹PÉÆAqÀ £É£À¥ÀÄ E£ÀÆß ºÀ¹AiÀiÁVzÉ. ¥Áæ£ïì gÉÊvÀgÀÄ C°è£À ªÀiÁ£ÀìAmÉÆ PÀA¥À¤AiÀÄ zÁæQë vÉÆÃl ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊ£ï vÀAiÀiÁjPÁ WÀlPÀªÀ£ÀÄß zsÀéA¸À ªÀiÁrzÀÄÝ AiÀiÁPÉ? PÉ£ÀqÀ gÉÊvÀgÀÄ UÉÆîأï gÉʸï JA§ ¨sÀvÀÛzÀ ¨É¼É «gÀÄzÀÞ wgÀÄV ©zÁÝUÀ  CzÀgÀ ©ÃdUÀ¼À£ÀÄß  ¹élÓgï ¯ÁåAqï zÉñÀzÀ ¨ÁA¨ï ¤gÉÆÃzsÀPÀ §APÀgï ( £É®ªÀiÁ½UÉ) £À°è ªÀÄÄaÑqÀĪÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ K¤vÀÄÛ? EªÀÅ ªÀiÁ£ÀìAmÉÆ PÀA¥À¤AiÀÄ ªÀÄÄRªÁqÀªÀ£ÀÄß C£ÁªÀgÀtUÉƽ¹zÀ ¸ÀAUÀwUÀ¼ÀÄ.

£ÀªÀÄä ¥ÉÆæ. ±ÁAvÀgÁªÀiï KQµÀÄÖ ©.n. DºÁgÀ ¨É¼ÉUÀ¼À §UÉÎ ±ÀAR HzÀÄwzÁÝgÉ JA§ÄzÀgÀ §UÉÎ ¸ÀA±ÀAiÀÄUÉÆAqÀÄ  CªÀgÀ eÁvÀPÀ eÁ¯ÁrzÀ £ÀAvÀgÀ w½zÀÄ §AzÀ ¸ÀAUÀwAiÉÄAzÀgÉ, CªÉÄÃjPÁzÀ ¦æ£ïì l£ï ««AiÀÄ°è CªÀgÀÄ  C©üªÀÈ¢Þ ²Ã® gÁµÀÖçUÀ¼À°è PÀįÁAvÀj vÀ½UÀ¼À£ÀÄß eÁjUÉ vÀgÀĪÀ dªÀ¨ÁÝjAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÁÝgÉ. ºÁUÁV CªÀgÀÄ £ÀªÀÄä «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj¸ÀgÀ vÀdÕgÀ «gÀÄzÀÞ «µÀPÁgÀÄvÁÛ eÁUÀmÉ ¨Áj¸ÀÄvÁÛ,±ÀARªÀ£ÀÄß HzÀÄvÀÛ¯Éà EgÀ¨ÉÃPÀÄ.

F J¯Áè EwºÁ¸ÀªÀ£ÀÄß  w½zÀ PÀȶ PÀÄjvÀ  £ÀªÀÄä ¸ÀA¸À¢ÃAiÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À ¸À«Äw; ¨sÁgÀvÀzÀ°è PÀįÁAvÀj §zÀ£ÉAiÀÄ §¼ÀPÉ ªÉÄÃ¯É ¤µÉÃzsÀ ºÉÃgÀ®Ä ¸ÀPÁðgÀPÉÌ ²¥sÁgÀ¸ÀÄì ªÀiÁrzÉ. CµÉÖà C®èzÉ, ©.n. §zÀ£É §UÉÎ ¯Á©ü £Àqɹ MvÀÛqÀ vÀAvÀæ ºÉÃjzÀ ¥Àæ¨sÁ« «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ gÁdPÁgÀtÂUÀ¼À ªÉÄÃ¯É vÀ¤SÉ £Àqɹ PÀæªÀÄ PÉÊUÉƼÀî®Ä ¸À®ºÉ ¤ÃrzÉ.

ಕುಂಭ ಮೇಳದ ಕಸದ ರಾಶಿ

ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಅಲಹಾಬಾದ್ ನಗರದ   ಸಂಗಮ ಕ್ರೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಮಹಾ ಕುಂಭ ಮೇಳ ನಡೆದು ಎರಡು ತಿಂಗಳಾಗುತ್ತಾ ಬಂತು. ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರೆಣೆಯ ನೆಪದಲ್ಲಿ ಗಂಗಾ, ಯಮುನಾ, ಹಾಗೂ ಗುಪ್ತನದಿ ಸರಸ್ವತಿ ನದಿಗಳ ಸಂಘಮ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ನಿರಂತರ 55ದಿನಗಳ ಕಾಲ ನಡೆದ ಮಹಾಮೇಳದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ ಭಕ್ತರ ಸಂಖ್ಯೆ ಬರೋಬ್ಬರಿ 10. ಕೋಟಿ. ಶಾಹಿ ಸ್ನಾನ ಮತ್ತು ಮಹಾ ಸ್ನಾನ ಎನ್ನುವ ವಿಶೇಷ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅಲಹಾಬಾದ್ ನಗರಕ್ಕೆ ಬೇಟಿ ನೀಡಿದ ಹಿಂದೂ ಭಕ್ತರ ಸಂಖ್ಯೆ 55 ಲಕ್ಷವನ್ನು ಮೀರಿದೆ.
ಕುಂಬ ಮೇಳ ನಡೆದ 55ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರೆನಿಸಿಕೊಂಡವರು ಸೃಷ್ಟಿಸಿ ಹೋದ ಕಸದ ರಾಶಿ  ಮಾತ್ರ  ಇನ್ನೂ ಕರಗಿಲ್ಲ. ಕರಗುವ ಲಕ್ಷಣವೂ ಕಾಣುತ್ತಿಲ್ಲ.

ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಸರ್ಕಾರ, ಅಲಹಾಬಾದಿನ ಪೌರ ಕಾರ್ಮಿಕರೂ ಸೇರಿದಂತೆ  ನೆರೆಯ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಾದ ಚಿತ್ರಕೂಟ್, ಪತೇಪುರ್, ಬಂಡ್, ಮಿರ್ಜಾಪುರ, ಕುಸುಮಬೂಮಿ ಇವುಗಳಿಂದ  ಎಂಟು ಸಾವಿರ ಪೌರ ಕಾರ್ಮಿಕರನ್ನು ನೇಮಕ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ನಾಲ್ಕು ಸಾವಿರ ಎಕರೆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹರಡಿರುವ ಕಸದ ರಾಶಿಯನ್ನು ನೋಡಿದರೆ,  ಜಿಗುಪ್ಸೆ ಮೂಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಧಾರ್ಮಿಕ  ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಧರ್ಮ ಕುರಿತಂತೆ ಶ್ರದ್ಧೆಯ ಜೊತೆಗೆ ಪರಿಸರ ಸ್ವಚ್ಛತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡುವ ಮನೋಭಾವ ಕೂಡ ಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ಮಹಾ ಕುಂಭ ಮೇಳದ ನಂತರ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಿರುವ ಕಸದ ರಾಶಿ ಸಾರಿ, ಸಾರಿ, ಹೇಳುತ್ತಿದೆ.
ನದಿ ತೀರದ ಇಕ್ಕೆಲಗಳಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದರಿರುವ ಬಟ್ಟೆಗಳು,  ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಬಾಟಲ್ ಗಳು, ಬ್ಯಾಗುಗಳು, ಬಿಸಾಡಿ ಹೋದ ಚಪ್ಪಲಿಗಳು, ಮನುಷ್ಯರ ಮಲ, ಮೂತ್ರದ ತುಣುಕುಗಳು ಇವೆಲ್ಲವೂ  ಕುಂಭ ಮೇಳದ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಸಿಗೆ ಮೂಡಿಸುತ್ತವೆ.

ಭಾರತದ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ದಿನಪತ್ರಿಕೆ ಹೊರತು ಪಡಿಸಿದರೆ, ಉಳಿದ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿನ ಕಲುಷಿತ ಪರಿಸರದ ಬಗ್ಗೆ ವರದಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ಆದರೇ,  ಅಮೇರಿಕಾದ ವಾಲ್ ಸ್ಟೀಟ್ ಜರ್ನಲ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಜಗತ್ತಿನ ಪ್ರಮುಖ ದಿನಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ  ಕುಂಭ ಮೇಳದ ಕಸದ ರಾಶಿ ಬಗ್ಗೆ ವರದಿಯಾಗಿದೆ. ಪ್ರಸಿದ್ದ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸುದ್ಧಿ ಸಂಸ್ಥೆ ( ರಾಯಿಟರ್) ತೆಗೆದಿರುವ ಚಿತ್ರಗಳು ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ಸಾಮಾಜಿಕ ತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಹರಿದಾಡುತ್ತಿವೆ. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಈ ತಿಂಗಳು ಅಮೇರಿಕಾ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಿ, ಅಲ್ಲಿನ ಹಾರ್ವಡ್ ವಿ.ವಿ.ಯಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಂದಿಗೆ ಸಂವಾದ ಮಾಡಬೇಕಿದ್ದ ಉತ್ತರ  ಪ್ರದೇಶದ ಮುಖ್ಯ ಮಂತ್ರಿ ಅಖಿಲೇಶ್ ಯಾದವ್,  ಮುಜುಗರ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರವಾಸ ರದ್ದು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.

ಅಲಹಾಬಾದ್ಕ ನಗರದಲ್ಲಿ  ಕಸದ  ವಿಲೆವಾರಿಗಾಗಿ ಹಲವಾರು ಸ್ವಯಂ ಸೇವಾ ಸಂಘಟನೆಗಳು ಕೈ ಜೋಡಿಸಿವೆ. ಮಾನವ ಜೀವಿಗಳ  ಇಂತಹ ಹೇಯ ಕೃತ್ಯಗಳನ್ನು ಬಹಳ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ನೋಡಿರುವ ಸ್ಥಳಿಯ ದಾರಾಗಂಜ್ ನ ನಿವಾಸಿ ಮುಜಿರಾ ಬಿಂದ್ ಪ್ರಕಾರ ಮುಂದಿನ ಮುಂಗಾರಿನ ಋತುವಿನಲ್ಲಿ ಬೀಳುವ ಮಳೆ ಮಾತ್ರ  ಈ  ಕಸದ ರಾಶಿಗೆ ಪರಿಹಾರ. ಇಲ್ಲಿನ ಕಲ್ಮಶ  ನದಿಯ ಪ್ರವಾಹದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲವೂ ಕೊಚ್ಚಿ ಹೋಗುತ್ತದೆ ನಿಜ. ಆದರೇ, ನದಿ ನೀರಿನ ಜಲಚರಗಳ ಪಾಡೇನು? 

ಕೇವಲು ಐದು ದಿನ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಪೌರ ಕಾರ್ಮಿಕರು ಮುಷ್ಕರ ಹೂಡಿದ ಪರಿಣಾಮ ಕಸದ ತೊಟ್ಟಿಯಾದ ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರವನ್ನು ಸ್ವಚ್ಚ ಮಾಡಲು ಇನ್ನೂ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.  ಇನ್ನು, ನಿರಂತರ 55 ದಿನಗಳ ಕಾಲ 10 ಕೋಟಿ ಜನ ಸೃಷ್ಟಿ ಮಾಡಿ ಹೋಗಿರುವ ಕಸದ ಪರ್ವತ ಕರಗಲು ಹತ್ತಾರು ವರ್ಷ ಬೇಕು. ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಇನ್ನೋದು ಕುಂಭ ಮೇಳ ಬಂದಿರುತ್ತದೆ. ಜೀವ ಸಂಕುಲ ಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಡು ಎಸಗುವ ಇಂತಹ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ರಿಯೆ ಗಳು ಯಾವ ಪುರುಷಾರ್ಥಕ್ಕೆ? ಲೋಕ ಕಲ್ಯಾಣ  ಎಂದರೆ ಇದೇನಾ?

ಆದಿವಾಸಿಗಳ ಅನ್ನದ ಬಟ್ಟಲು

ಭಾರತದ ಆದಿವಾಸಿಗಳೆಂದರ, ಅಶಿಕ್ಷಿತರು, ಅನಾಗರೀಕರು ಎಂಬ ಭಾವನೆ ನಮ್ಮಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದುಬಂದಿದೆ. ಆಧುನಿಕತೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯತ್ತ ದಾಪುಗಾಲು ಹಾಕುತ್ತಿರುವ ಭಾರತದ ಆಹಾರ ಭದ್ರತೆಯ ಕೀಲಿ ಕೈ ಇವರ ಬಳಿ ಇದೆ ಎಂದರೆ ನಿಮಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯವಾಗಬಹುದು. ಆದರೆ, ಇದನ್ನು ನೀವು ನಂಬಲೇಬೇಕು.
ನಾವು ಓರಿಸ್ಸಾ, ಅಥವಾ ಮಧ್ಯಭಾರತದ ಛತ್ತೀಸ್ ಗಡ, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಬೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ, ಅಲ್ಲಿ  ಸಿಗುವ ಅಲ್ಲಿನ ದೇಶಿ ಭತ್ತದ ತಳಿಯಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ಅನ್ನ, ರುಚಿ ರುಚಿಯಾದ ತರಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಳುಗಳನ್ನು ತಿಂದಾಗ ಮಾತ್ರ ಇವರ ಪಾರಂಪರಿಕ  ಜ್ಞಾನ ನಮಗೆ ಮನದಟ್ಟಾಗುವುದು.
ಕಳೆದ ವರ್ಷ  ನಕ್ಸಲ್ ಕಥನದ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ ದಂಡಕಾರಣ್ಯದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅಲೆಯುವಾಗ, ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಹೋಟೆಲ್ ಗಳಲ್ಲಿ  ಕೇವಲ ಹತ್ತು ರೂಪಾಯಿಗೆ ಬೊಗಸೆ ತುಂಬಾ ಪ್ಲೇಟಿಗೆ ಹಾಕಿದ ಅನ್ನ ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಮೊಳಕೆಯೊಡೆದ ಕಾಳುಗಳ ಸಾರು, ಇಲ್ಲವೆ ನಮ್ಮ ಹಪ್ಪಳದ ಅಗಲದ ಐದು ಚಪಾತಿ ಮತ್ತು ತರಕಾರಿ ಪಲ್ಯ ನೀಡುವ ಇಲ್ಲಿನ ಜನರ ಔದಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಮನಸೋತಿದ್ದೀನಿ. ಏಕೆಂದರೆ,
ಇಲ್ಲಿನ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗ ಇನ್ನೂ ಅನ್ನ, ಅಥವಾ ಆಹಾರವನ್ನು ನಾಗರೀಕ ಜಗತ್ತಿನ ಹಾಗೆ ವ್ಯಾಪಾರದ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಇಳಿಸಿಲ್ಲ.
ಭಾರತದ ಅನ್ನದ ಬಟ್ಟಲು ಎಂದು ಕರೆಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಛತ್ತೀಸ್ ಗಡ ರಾಜ್ಯದ ಬಸ್ತಾರ್ ಅರಣ್ಯ ವಲಯದಲ್ಲಿ  55ದಿನಗಳಿಂದ 180 ದಿನಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯಬಹುದಾದ ಎರಡು ಸಾವಿರಕ್ಕೂ  ಹೆಚ್ಚು ದೇಶಿ ಭತ್ತದ ತಳಿಗಳನ್ನು ಖ್ಯಾತ ಭತ್ತದ ತಳಿ ತಜ್ಞ ಡಾ.ಆರ್ ಹೆಚ್. ರಿಚಾರಿಯ ಗುರಿತಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅತಿ ಉದ್ದನೆಯ ಭತ್ತದ ತಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಸ್ಥಳಿಯ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ " ಡೊಕ್ರ-ಡೊಕ್ರಿ" ಎನ್ನುವ  ಭತ್ತದ ತಳಿಯೊಂದು ಪತ್ತೆಯಾಗಿದೆ.
ಇಲ್ಲಿನ ಆಹಾರ ಬೆಳೆಗಳು ಮತ್ತು ತಳಿಗಳ ವೈಶಿಷ್ಟವೆಂದರೆ, ಆಯಾ ಭೌಗೂಳಿಕ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಬಹುದಾದ ಗುಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.. ಇಲ್ಲಿನ ಆದಿವಾಸಿಗಳು  ಬಸ್ತಾರ್ ಅರಣ್ಯದ ಅಬುಜ್ ಮರ್ ಗಿರಿಶ್ರೇಣಿಯ ತಪ್ಪಲಿನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಮತಟ್ಟಾದ ನೆಲಕ್ಕೆ ಮಳೆಗಾಲಕ್ಕೆ ಮುನ್ನ ಭತ್ತದ ಬೀಜಗಳನ್ನು ಚೆಲ್ಲಿ, ಮಳೆ ಆಶ್ರಿತ ಭತ್ತವನ್ನು ಸಹ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾರೆ. ಎಲ್ಲಾ ವಿಧವಾದ ರೋಗನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಈ ತಳಿಗಳು ಪಡೆದು ಕೊಂಡಿರುವುದು ವಿಶೇಷ. ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ  ವಾಸಿಸುತ್ತಿರುವ ಮರಿಯ ಎಂಬ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದ ಆದಿವಾಸಿಗಳು ಮಳೆ ಆಶ್ರಿತ ಭತ್ತದ ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಣಿತ ತಜ್ಞರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಬಹುತೇಖ ತರಕಾರಿ ಗಳು ಕೂಡ ದೇಶಿ ಬಿತ್ತನೆ ಬೀಜಗಳಿಂದ ಕೂಡಿವೆ. ಟಮೋಟೊ, ಬದನೆ, ಹಾಗಲ, ಕುಂಬಳ, ಹೀರೆಕಾಯಿ, ಸೋರೆ ಕಾಯಿ, ಬಗೆ ಬಗೆಯ ಸೊಪ್ಪುಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟ ರುಚಿ ಮತ್ತು ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶಗಳು ಹಾಗೂ ನಾರಿನಿಂದ ಕೂಡಿವೆ.
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಛತ್ತೀಸಗಡದ ರಾಜಧಾನಿ ರಾಯ್ ಪುರ್ ದಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಗಿರುವ ಇಂದಿರಾಗಾಂಧಿ ಕೃಷಿ ವಿಶ್ವ ವಿದ್ಯಾಲಯಯ ಇಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಳಿಯ ಬೀಜ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಆದಿವಾಸಿಗಳ ಕೃಷಿಯ ವೈವಿಧ್ಯತೆ ಹಾಗೂ ಅವರ ದೇಶಿ ಜ್ಞಾನ ಪರಂಪರೆ ಕುರಿತಂತೆ
ಅಧ್ಯಯನ ಕೈಗೊಂಡಿದೆ. ಕೆಲವು ಖಾಸಾಗಿ ಬೀಜ ಕಂಪನಿಗಳ ಹಾವಳಿಯಿಂದಾಗಿ ಬೀಜ ಸಂಕರದ ಕೆಲಸ ಕೂಡ ಗುಪ್ತವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದು, ಹೈಬ್ರಿಡ್ ತಳಿಗಳ ಹಾವಳಿಯಿಂದಾಗಿ ದೇಶಿ ಬಿತ್ತನೆ ಬೀಜಗಳು ನಶಿಸುತ್ತಿವೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು " ರೂಪಾಂತರ್ "ಎಂಬ ಸ್ವಯಂ ಸೇವಾ ಸಂಸ್ಥೆಯೊಂದು  ಸ್ಥಳೀಯ ಆದಿವಾಸಿಗಳ ನೆರವಿನಿಂದ ಈ  ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ. ಕ್ರಿಯಾಶೀಲವಾಗಿದೆ.
ಇಲ್ಲಿನ  ಬೀಜ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬೀಗದ ಕೀಲಿ ಆದಿವಾಸಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಕೈಯಲ್ಲಿದೆ.
ವಾರಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ನಡೆಯುವ ವಾರದ ಸಂತೆಗಳಲ್ಲಿ  ತಮ್ಮಮ ತರಕಾರಿಗಳನ್ಹಿನು ಮಾರಲು ಹೋಗುವ ಮಹಿಳೆಯರು ಮಳೆಗಾಲಕ್ಕೆ ಮುನ್ನ ಬೀಜ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಈ ವಿನಿಮಯ ಪದ್ಧತಿ ಇತರೆ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗಗಳ ನಡುವೆ ಸಹ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಯಾವುದೇ ರಸಾಯನಿಕ ಅಥವಾ ಕೀಟ ನಾಶಕ ಬಳಸದೆ, ಅಧಿಕ ಇಳುವರಿ ಪಡೆಯಬಹುದಾಗ ಅನೇಕ ಭತ್ತ ಮತ್ತು ಗೋಧಿಯ ತಳಿಗಳು ಇಲ್ಲಿರುವುದು ವಿಶೇಷವಾಗಿದೆ. ಕಪ್ಪು ಭತ್ತ ಎಂದು  ಕರೆಯುವ ವಿಶೇಷ ತಳಿಯೊಂದಿದ್ದು. ಇದರಲ್ಲಿರುವ ನಾರಿನ ಅಂಶ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ರೋಗವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವ ಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂಬುದು ಅಧ್ಯಯನದಿಂದ ಧೃಡಪಟ್ಟಿದೆ.
ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುವ ಮೂಲಂಗಿ, ಈರುಳ್ಳಿ, ಬೆಳ್ಳುಳ್ಳಿ, ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವ ಖಾರದ ಅಂಶ ನಮ್ಮ  ನಾಲಿಗೆಯನ್ನು ಸುಡುತ್ತವೆ. ಅದೇ ರೀತಿ ಸ್ಥಳಿಯವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವ   ಆಲೂಗೆಡ್ಡ. ಹೂ ಕೋಸು, ಎಲೆ ಕೋಸು ಇವುಗಳನ್ನು ತರಕಾರಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ನೋಡುವುದೇ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಹಬ್ಬ.
ಅರಣ್ಯ ದೊಳಗಿದ್ದು ಯಾವುದೇ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗಗಳಿಗೆ ಅಥವಾ  ಸೊಳ್ಳೆಗಳಿಂದ ತಗಲುಬಹುದಾದ ಹಲವು ಕಾಯಿಲೆಗಳಿಗೆ ತುತ್ತಾಗದೆ ಇರುವಂತಹ, ಆದಿವಾಸಿಗಳ  ರೋಗ ನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿಯ ಹಿಂದೆ ಅವರ ಆಹಾರ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಇತಿಹಾಸವಿದೆ. ಹಸಿವು, ಬಡತನ , ಅಪೌಷ್ಟಿಕತೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವ ಆದಿವಾಸಿಗಳ ರೋಗನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿಗೆ ಬಹು ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣ ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದಿರುವ ದೇಶಿ ಜ್ಞಾನ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ನಾವು ಅಲ್ಲಗೆಳೆಯಲಾಗದು.

ನಮ್ಮ ಭತ್ತದ ಗದ್ದೆಗಳ ಮೇಲೆ ಹಾರಾಡಬೇಕಿರುವುದು ಹಕ್ಕಿಗಳು ಮಾತ್ರ, ವಿಮಾನಗಳಲ್ಲ

ಕೇರಳವೆಂದರೇ ಅದು" ದೇವರು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ನಾಡು" ಎಂಬ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಈಗ ನಾವೀಗ  ಬದಲಿಸಬೇಕಿದೆ. ಕೇರಳವನ್ಷ್ರು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಸೃಷ್ಟಿ ಮಾಡಿರುವ ನರಕ ಎಂದು ನಿಸ್ಸಂಕೋಚವಾಗಿ ಕರೆಯಬಹುದು. ಮಳೆಯ ದೃಶ್ಯ ವೈಭವವನ್ನು ನೋಡಬೇಕಿದ್ದರೆ, ಕೇರಳಕ್ಕೆ ಹೋಗಬೇಕಾದ ಕಾಲವೊಂದಿತ್ತು. ಇದೀಗ ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ಅನಾವೃಷ್ಟಿ ಆವರಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿಗಾಗಿ ಪರಿತಪಿಸುವ ಸ್ವಾಥಿತಿ ಬಂದದೊದಗಿದೆ.ಕೇರಳದಲ್ಲಿ   ವಾರ್ಷಿಕ ವಾಗಿ 3ಸಾವಿರ ಮಿಲಿಮೀಟರ್ ಮಳೆಯಾಗುತ್ತಿತ್ತು.. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ  ಶೇಕಡ 30ರಿಂದ 40 ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ.

ಇಡೀ ಕೇರಳದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲೇ ಹೋದರೂ ಭತ್ತದ ಗದ್ದೆಗಳು ಮತ್ತು ತೆಂಗು ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಂಗೊಳಿಸುತ್ತಿದ್ದವು. ಆದರೆ. ಕಳೆದ ಒಂದು ದಶಕದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಿನ ಭತ್ತದ ಗದ್ದೆಗಳು, ಮಾಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಗಳಾಗಿ, ಐ.ಟಿ. ಪಾರ್ಕ್ ಗಳಾಗಿ, ಹೋಟೇಲ್ ಗಳಾಗಿ , ಬೃಹತ್ ಉದ್ದಿಮೆಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆ ಹೊಂದಿವೆ.  ಕೇರಳದ ಕೊಚ್ಚಿನ್, ಎರ್ನಾಕುಲಮ್, ಕ್ಯಾಲಿಕಟ್ , ತಿರುವನಂತಪುರಂ, ನಗರಗಳ ಹೊರಭಾಗದಲ್ಲಿ ತಲೆ ಎತ್ತಿ ನಿಂತಿರುವ ಬೃಹತ್ ಅಪಾರ್ಟ್ ಮೆಂಟ್ ಗಳು, ಐ.ಟಿ ಪಾರ್ಕ್ ಗಳು ಭತ್ತದ ಗದ್ದೆಗಳನ್ನು ನುಂಗಿ ನೀರು ಕುಡಿದಿವೆ.
ಅಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ಆಹಾರವಾದ ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು ಹೊರ ರಾಜ್ಯಗಳಿಂದ ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಉದ್ಭವವಾಗಿದೆ. ಇದೀಗ ಪ್ರಮುಖ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಕೇರಳ ಸರ್ಕಾರ ಕೈ ಹಾಕಿದೆ. ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಿಗಾಗಿ ಲಕ್ಷಾಂತರ  ಎಕರೆ ಭತ್ತ ಬೆಳೆಯುವ ಕೃಷಿ ಭೂಮಿ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ಸಂಗತಿ, ಅಲ್ಲಿನ ಬರಹಗಾರರನ್ನು ಮತ್ತು ಪರಿಸರವಾದಿಗಳನ್ನು ಆತಂಕಕ್ಕೆ ದೂಡಿದೆ. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಕಳೆದ ಮಾರ್ಚಿ 22ರಂದು ವಿಶ್ವ ಜಲ ದಿನಾಚರಣೆಯಂದು ಕೇರಳದ  ರಾಜಧಾನಿ ತಿರುವನಂತಪುರದಲ್ಲಿ ಸಭೆ ಸೇರಿದ ಅಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಜ್ಞಾವಂತರು " ನಮ್ಮ ಭತ್ತದ ಗದ್ದೆಗಳ ಮೇಲೆ ಹಕ್ಕಿಗಳು ಹಾರಾಡಬೇಕೇ ಹೊರತು, ವಿಮಾನಗಳಲ್ಲ'  ಎಂಬ ನಿರ್ಣಯ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
ಇಂತಹ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಈಗ  ಎಲ್ಲೆಡೆ ಮೂಡಿ ಬರಬೇಕಾಗಿದೆ.